Krasnoyilsk Malanka’sı. Bir Karnavalın Yeniden Doğuşu

Bukovına’daki Malanka kutlamalarının en büyüğü ve en ünlüsü Romanya sınırındaki Krasnoyilsk kasabasında düzenleniyor; 13 ve 14 Ocak’ta binlerce kişi yaratıcı ve özgün kostümler giyerek sokağa çıkıp danslar ve şarkılar eşliğinde yeni yılın gelişini kutluyor. Buradaki geleneksel Malanka kutlamaları, Sovyet yasaklarına rağmen, halen tüm canlılığıyla korunmuş ve bugün sadece Ukrayna’dan değil, başka ülkelerden de binlerce turist Krasnoyilsk’e Malanka için akın ediyor.

Eski Tarzda Yeni Yıl

Malanka, Ukrayna’da 1918 yılında geçilen Gregoryen (miladi) takviminе göre Ocak’ın 13’ünde kutlanıyor. Fakat bu takvimin yerini aldığı ve halen “eski tarz takvim” olarak da adlandırılan Jülyen takvimine göre Aralık’ın 31’ine düşmesi itibariyle Malanka bir yeni yıl bayramı.

Bayramın eski ismi Cömert Akşam’ken, şimdiki ismin kullanıma başlaması bu günün 5. asır Roma’sında yaşamış olan Saygıdeğer Melani (Ukraynaca Malaniya) Hristiyan bayramına denk gelmesindendir.

Ukrayna geleneğinde bu bayramın baş kahramanları, rolleri genç birer kadın ve adam tarafından oynanan Malaniya ve Vasıl, onların yanı sıra da Keçi, Yahudi, Doktor vb. kahramanlardır. Kahramanlar gün boyunca bayrama özel, “şçedrivka” olarak adlandırılan şarkılar söylerler ve bölgedeki ev sahiplerine geleceğe dair her neviden iyilik dileklerinde bulunarak yeni yıllarını kutlarlar.

Krasnoyilsk nüfusunun %95’i etnik Rumenlerden oluşuyor. Burada halk kendi arasında neredeyse salt Rumence konuşurken, ziyaretçilerle iletişim Ukraynaca veya Rusça yoluyla sürdürülüyor.

Buradaki yerleşim birimlerinde Malanka kutlama gelenekleri Ukrayna adetlerinden ziyade Orta Avrupa adetleriyle akrabalık taşıyor. Krasnoyilsk’te kutlanan Malanka bayramının Ukrayna’daki bu kendine haslığının sebeplerinden biri de işte bu. Diğer bir sebep ise söz konusu bayramın tüm bölge halkı için en önemlisi olması. Nitekim burada herkes Malanka’yı daima dört gözle bekliyor ve her yıl 13 ve 14 Ocak’ta Krasnoyilsk tam anlamıyla herkesin yeni yılın gelişini sevinçle karşıladığı bir yere dönüşüyor.

Malanka’nın Kahramanları

Malanka kutlaması erkeklere has bir iş. İstisnalar ise sadece çocuklar ve ergenlik çağındakilere mahsus. Bu noktada genç kızlar 13 Ocak’taki ana yürüyüşlerde Çariçe rolünü üstlenirlerken, aynı zamanda sıkça Çingene olarak giyinip Ayı kostümlü gençlerle beraber evden eve yürürler.

Ulusal ve klasik bir Malanka’da yer alan kahramanlar hep aynıdır. “Tayfayı” yöneten “Kumandan”, etkinliklerin baş organizatörü olarak “tayfayı” bir araya getirir, ev sahipleriyle anlaşır ve yürüyüşlerde kazanılan parayı toplar.

Malanka tayfası genellikle rolleri çocuklar tarafından canlandırılan, bol bol boncukla bezenerek dikilmiş beyaz kostümlü Çar ve Çariçe’den oluşur. Bu tayfada ayrıca maskeli kahramanlar da bulunur: Etnik giyimli Tombul Dede ve Nene, Doktor, Yahudi(kendisi başındaki uzun silindirden ve büyük köprülü burnundan kolayca tanınabilir ve ayrıca kucağında çocuklarıyla dolaşıp erkeklerden “evlatları” için nafaka talep eden Çingene bulunur. Bazen ortaya gerçek yahut taklit atlara binen Atlılar da çıkar. Eski kuşaklardan aktarılanlara göre birkaç nesil öncesine kadar Malanka tayfasında aynı zamanda Şeytan da bulunurmuş. Fakat zamanla bu kahraman yerli din adamlarını rahatsız etmemek adına gözden kayboluvermiş.

Gelgelelim Krasnoyilsk’te Malanka’nın en göz alıcı kahramanları şüphesiz ki Ayı ve Çingene’dir.

Ayı rolünü üstlenmek hayli zorlu, fakat saygı değer ve içten gelerek yapılan bir iştir. Sadece bekâr genç adamlar bu rolü üstlenebilse de, evlenene kadar Ayı kılığına giren erkekler Malanka kutlamalarında yer almayı elbette bırakmazlar; bunun yerine r maske takıp Dede, Nene veya Yahudi rollerinden birini üstlenirler.

Krasnoyilsk’te yedi mahalle vardır: Putna, Putna Din Jos, Trajanı, Sus, Dial, Ğuta ve Slatına. Pratikte bu mahallelerin her birinde Çingene ve Ayının kendine özgün imajı vardır.

Ayı kostümleri bir önceki hasattan saklanan saman veya sazdan yapılır. Genellikle iki tür Ayı vardır: “Kanatlı” ve “tınaz”. Sabit, dolayısıyla sökülemeyen, apoletleri kanada benzeyen “Kanatlı” kostümü samandan devşirilmiş sicimden yapılır. “Malankacı” böyle bir kostüme ancak yerde uzanarak girer ve bu kostümü yürüyüş süresince çıkarmaz.

“Tınaz” kostümü üzerine saz demetleri bağlanan hayvan postundan yapılır. Bu kostüm, normalde “Kanatlı”ya nazaran daha hafif olmasının yanı sıra, ihtiyaca bağlı olarak kolayca çıkarılabilir ve böylece dinlenme aralarında iskemle görevini görür.

Ayıların en uzun kanatlısı Trajanı tarafında görülür. Nitekim bu kanatlar her yıl daha da uzar; eğer on yıl önce kanatlar ortalama üç metre uzunluktaysa şimdiden altı metre uzunluğa erişebilir. Böylesi bir kostümün ağırlığı 50 kiloyu dahi aşabilir. Gelgelelim Çingeneler de kırmızı donlar içinde başlarında bandanaları, ancak iki elle birden kaldırılabilen alabildiğine büyük gürzleriyle bir o kadar özeldirler.

“Kanatlı” Ayıya Dial ve Sus’taki yürüyüşlerde de rastlanır ve onları diğer mahallelerin Ayılarından ayırmak güç değildir. Kalp biçimindeki kanatları ve göğüslerine nakışlı desenlerle Sus’un Ayıları pek de büyük değildir ve toplamda bu minvalde on beş yirmi kostüm yapılır. Çingeneler burada da dikili kara postları ve kara astragan şapkalarıyla kolayca tanınırlar.

“Tınaz” Ayılara en çok Krasnoyilsk’in yüz ölçümü açısından ikinci en büyük mahallesi Putna’da rastlanır ve onlara üzerine hayvan kürkü iliştirilmiş, boynuzlu başlıklar giyen, yüzleri ise bulanmış Çingeneler eşlik ederler. Burada söz konusu imajın klasik parçası, Çingene’nin Ayı’yı zaptetmede kullandığı gürzü dışında balta, balyoz ve kılıç da kullanmasıdır.

Maske Ustası

Krasnoyilsk’teki Malanka’da kullanılan maskelerin iki türü vardır: Otantik, köylerde halen rastlanabilen ustalar tarafından kısıtlı sayıda üretilen maskeler ve satın alınan, yeni simalarca kullanılanlar.

İvan Tarnovıtskıy kasabanın ana caddesine bakan bir tepede yaşıyor ve yaklaşık on beş yıldır Malanka maskeleri yapıyor. Gördüğü anda bu işe aşık olduğunu, zira söz konusu gelenekleri çok sevdiğini dile getiriyor.

Bu türden el yapımı maskeler kağıt hamurundan üretilir. Usta şablonun üstüne gazete parçalarını PVA tutkalla katman katman sabitleyerek ağır ağır yerleştirir, üç yaprak kağıdı bir katman bezle sabitler ve aynı işlemi tekrarlar. En az üç defa kağıt katmanları kendileri arasında tutkalladıktan sonra maskeler kurumaya bırakır, ardından fırından hazırda kurumuş, işlenmemiş başka bir maskeyi alır ve söz konusu karakterin simasına göre boyayıp uygun malzemeyle süsler.

Bayram öncesinde ustanın işi epeyce fazla. Kendisi için de elbette her yıl yeni bir maske yapıyor:

— Neredeyse bir aydır uyku yüzü görmedim. Gün içinde iş yerinde, akşamlarıysa burada modelleme yaptım.

Yerli halktan birinin anlattığına göre, eskiden maskeleri unla yapıştırırlarmış, fakat böylesini çabucak fareler kemirmeye başladığından PVA tutkalına geçmek şart olmuş. Bir maske için tam bir litre tutkal harcamak gerekiyor. Dolayısıyla maske üretiminin ticareti İvan’ın pek de ilgisini de çekmiyor. İstisnaî olarak fazlalık maskeleri gelişi güzel sevenine 150 hryvnia’ya satıyor sadece. Söz konusu fiyat, tutkalın litre başına aşağı yukarı 60 UAH’a mal olmasından, ayrıca boyaya, verniğe ve şapka için tekstile gereklilikten ileri geliyor. Nitekim usta, pratikte maskeleri maliyet fiyatına satıyor.

Fakat Ivan’ın maskelerinin başta gelen alıcıları kendi Malanka tayfasının üyeleri. 13 Ocak akşamı tayfa kendi programlarına göre Malanka’yı kutlamak için dışarı çıkıyor. İvan için Malanka genellikle 15 Ocak’ta Çernivtsi’deki Malanka-Fest’te son buluyor. Bukovyna’nın dört bir yanından tayfalar buraya kendi gösterilerini sunmak için geliyorlar. Bazen Romanya’ya davet de söz konusu. Örneğin, geçen yıl herkes kendi geleneklerini Ukrayna, Romanya ve Avrupa bayrakları altında Suçava’da düzenlenen bir gösteride temsil etmişler.

— Ukrayna bizim ülkemiz. Ben Ukrayna’da doğdum ve aslen Rumenim. Burada hepimiz Rumeniz. Fakat biz kendi geleneklerimize, ulusumuza ve devletimize saygı duyuyoruz. Biz ne Ukrayna’ya, ne de Romanya’ya karşıyız.

Yeni Yıl Gecesi

13 Ocak sabahı küçük Çingene ve Ayı, kendi başına ya da ebeveynlerin eşliğinde evden eve yürürler ve kendi gösterilerini sunarlar.

Öğle yemeğinden sonra yollarda at üstünde, kürk ve milli kıyafetler içinde ilk maskeliler hasıl olurlar. Ama bu sadece başlangıçtır. Esas tayfalar akşam saat altıda Krasnoyilsk’in muhtelif mahallelerinde evlerde toplanırlar. Sazdan örme “pantolonlarıyla” Ayılar, aralarındaki muhabbetin de heyecanıyla kadeh kadeh votka içerler.

Sonraki günün faaliyet planı detaylarıyla yazılı olarak betimlenmiştir. Bütün gece boyunca toplamı birkaç yüze ulaşan üye sayılarıyla Malanka tayfaları, bulundukları cenahlarda ev sahiplerini kutlamak üzere avludan avluya dolaşırlar. Önceden hazır edilmiş birkaç evde dinlenmek için görece daha uzun kalırlar ve yorgunluktan uykuya dalmamak için güçlerini tazelerler. Bu türden ziyafet toplantılarında Malankacılar epeyce miktar alkol tüketirler, fakat kontrolünü kaybedene değin içenler hemen evlerine gönderilirler.

Yerli halk, bu faaliyetin anlamını şöyle açıklıyor: “Malanka, kötü ruhlar evlerden defolsun ve yeni yıl eğlenceli başlasın diye gelir.”

Malanka Krasnoyilsk’te bütün evlerde sevgiyle karşılanır. Tayfalar bir eve ancak aile sakinlerinden biri ölmüşse gitmezler: Bu durumda, yürüyüş söz konusu olamaz. Gelgelelim bu türden engellerin hasıl olması durumunda da ev sahipleri avludan yola çıkarak tayfayı karşılayabilirler.

Etkinliğin düzenlenme sırası şu şekildedir: Öncelikle Kumandan ev sahiplerini selamlar ve avluya giriş izni ister. Sahneye ilk olarak Dedeler ve Neneler girip ev sahiplerini kutlarlar. Muhtemelen Krasnoyilsk Malankasının katılımcılarının ziyadesiyle erkeklerden oluşmasından ötürü genelde Dedelere daha fazla rastlanır. Kadınlar da bugünlerde etkinliklere katılıyorlar. Bununla beraber eskiden Malanka kutlamalarında ağırlıklı olarak erkekler rol alırdı. Ardından Çar ve Çariçe için çalınan borazanlar eşliğinde dairesel danslar edilir. Çar ve Çariçe’den sonra sıra Yahudilerin dansına gelir. Doktorlar, bebekleriyle Çingeneler ve diğer yardımcı kahramanlar da bu sırada misafirlerin arasında ufak bir kaos yaratıp etrafı didik didik ararlar.

Henüz etkinliklerin heyecanı zirveye ulaşmamışken müzik gitgide daha da hızlı, tüm danslarsa daha dışavurumcu hale gelir. Çingeneler üstünde durdukları toprağı gürzleriyle dövmeye, Ayılar dans etmeye ve birbiri üzerine bağrışarak atılmaya başlarlar. Aralarındaki güreş, bıçak ve kılıç yardımıyla Çingeneler onları yatıştırmadıkça sürer. Daha sonra ev sahibi tayfaya ikramda bulunur ve para verir. Kumandan alınan para miktarını duyurur ve Malankacılar bir sonraki eve doğru yol alırlar. Tüm bu etkinlik ev sahibine olumlu dilekler içeren “ureturalar” ve şarkılar eşliğinde gerçekleşir.

Bu yeni yıl performansları içinde yaygın senaryodur, fakat farklı versiyonları da vardır. Mesela İvan her yıl Malanka için kendi gösteri düzenler. Ufak tayfasının kahramanları çeşit çeşit köylü maskesi takıp mizahla çiftçi geleneklerini canlandırırlar.

— Nasıl önceden ot biçip topladılarsa öyle yapacağız. Bir zamanlar saman biçip toplarlardı. Göreceksiniz, her yıl başka bir şey yapıyoruz. Bu şimdiden kendi adetimiz haline geldi, zira bu berkut (Maydan olaylarından sonra dağıtılan polis birimi) değil, bize ait ve kadim bir şey.

Bunun dışında Krasnoyilsk’te hayli eski bir gelenek korunagelmiş: “tarlaya konan ilk saban çizgisi”, veya sonradan Rumence adlandırıldığı gibi “pluğoraş”(Ukraynaca’daki gibi pluğ, saban, ve ğoraş, tümsek anlamında – çevirmenin notu). Zira bu gelenek, Malankacıların saban yardımıyla ev sahibinin avlusuna yeni yılın ilk ekin ekilişini imite ederek ufak bir saban çizgisi çekmesine dayanır.

Malanka tayfaları sabaha kadar yürüyüştedir; sonrasında tüm Krasnoyilsk’i kapsayan ve en çok turistlerin hoşlandığı bayram günü etkinliklerine kadar birkaç saatliğine uyku çekilir.

Malanka Geçit Töreni

14 Ocak sabahı Krasnoyilsk savaş alanına benzer bir hale bürünür. En azından sınırda kasabaya uzanan yollardaki kontrol noktalarından, insana öyle gelebilir.

“Sabaha karşı burada çatışmalar oldu” diyor sınır muhafızları. Hatırlatıyoruz: Krasnoyilsk Romanya sınırına toplamda varsa yoksa sekiz kilometre uzaklıkta. Aslında bakılırsa burada sınır kontrol kabini bulunduğu ve kaçakçılıkla mücadelenin güncel bir mesele olduğu günlerden bu yana çok da zaman geçmedi.

Maskeli ve sahte otomatik tüfekli adamlar her türden taşıtı ve hatta at arabasını durdurup kaçak mal arıyorlar, ellerine geçen evrak çantası dolusu paketlenmiş beyaz tozlu “vurgunu” gösteriyorlar.

Elinde bıçakla sınır muhafızı turist dolu bir otobüsü durduruyor, koridorun içlerine doğru sonu turistlerden kişi başına 10-20 hryvnia tutan bilet kesimiyle son bulan sözümona ”aramaya” koyuluyor. Bu şekilde turistler giriş ücreti ödemiş oluyorlar. Malankacılar gülüşüp alaya alıyorlar: Sözgelimi, diyorlar ki, para köy meclisi için.

Taşıma için ödenen “rüşvet” gönüllülük bazlı bir mesele. Gelgelelim burada “nöbet yeri” üzerinden geçmeye uğraşan yerli meskun. Ondan, içerden olmasına istinaden, toplamda 5 UAH talep ediliyor ve ödeme yapmazsa geri gönderiliyor. Ödeme yapan herkes bu “nöbet yerinden” sonrasına ilerlemeye olanak veren bir “makbuz” alıyor.

Bu günlerde gerçek ve kurgu arasındaki sınır belirsizleşir: Uzaktan hangisi gerçek polis arabası veya doktor, hangisi kılığa bürünmüşüdür, her zaman ayrımına varılamıyor.

Kasaba merkezinde şimdiden alabildiğine muhtelif yeni maskeliler boy gösterirler: Polis ve UGS (Ukrayna Güvenlik Servisi) görevlileri rastgele gelip geçeni ağır bir kutu taşımaya zorluyor ve kefaretleri ödenene kadar kafes-hücreye tıkıveriyor, Doktorlar Arnold Schwarzenegger maskeleri içinde bazen kaba bir şekilde genç adam ve kadınları kendi “ilk yardım arabalarına” sürüklüyorlar. Her şey “sağaltım” bedelinin tazminatı adına! İki “Canavar” düpedüz yoktan “berber standı” açıyor ve kameralı bir turisti sandalyeye oturtup traş kremine bulayıveriyor. Kurt Adam, Zombi ve hatta elinde evrak çantasıyla Rusya Federasyonu’nun ilk başkanı Yeltsin’nin bulunduğu “çeteler” bir o tarafa bir bu tarafa avarece geziniyorlar.

Öğleden sonra saat 1’de binlerce turtistin Krasnoyilsk’e gelmesinin sebebi olan şey başlıyor: Malanka geçit töreni. Kasabanın ana caddesinde, birbiri ardına bölgenin muhtelif mahallelerinden tayfalar, herkese kendi gösterilerini sunmak için yürüyüşe çıkıyorlar.

Karnaval finali kasaba merkezi meydanında gerçekleşiyor. Buraya her bir cenahtan Malankacı grupları sıra sıra kimin gösterisinin en etkileyici olduğu hususunda rekabet etmek için geliyorlar. Ve yeniden danslar ve şarkılar, havai fişekler başlıyor. Dışarıda don olmasına karşın etkinliklerin heyecanıyla Malankacılar öylesine ısınıyor ki, birçoğunu kıyafet rahatsız bile ediyor.

Ve işte böylece her bir mahallenin Malankası gösterilmiş oluyor. En son Ayılar kendi dairesel danslarını sonlandırıyorlar ve bîtap halde kar üstünde uzanıyorlar. İnsanlar yavaş yavaş ayrılmaya başlıyorlar festivalden. Birçoğu doğrudan markete yol alıyor, kutlamaları gayriresmi ortamda devam ettirmek üzere. Meydan gitgide boşalıyor ve insan, bir saat öncesine kadar bu denli müziğin, şarkı söyleyenlerin bulunduğuna ve kendi sesini duymanın mümkün olmadığına inanmakta güçlük çekiyor.

Neden Karnaval?

Yerli halk alınıyor Krasnoyilsk Malankası’na karnaval denince. Onları anlamak mümkün tabii. Zira çoğunluğun zihninde bu kavram yarı çıplak samba dansçılarıyla ve Brezilya ile bağdaşıyor. Fakat bariz ki karnaval, hayli eski ve aleladeliğin dışında, önemli bir olgu ulusal kültürde.

Karnavalın kökeni antik Roma’nın ulusal bayramlarına, zamanlama olarak tarımsal sezonun sonuna denk gelen Satürnalia kutlamalarına kadar uzanıyor. Bu zamanlarda tüm işlere uzun uzadıya ara verilir ve insanlar eski yılın bitişini ve yeni yılın başlangıcını kutlamaya çıkarlardı. Karnavalların en süslüleri Orta Çağ dönemlerine değin yer alırdı ve en yaygın şekilde Büyük Perhiz öncesinde gerçekleşirdi. Nitekim bu faaliyetlerin Ukrayna kültüründeki izlerini Maslianıtsa Festivali’nde gözlemleyebiliyoruz.

Her ulusta karnaval daima ezeli geleneklerin riayet edildiği, kendine has bir senaryoda gerçekleşmiştir. Bu durum, karnavalı sokaklardaki yerini aldığında, herkesin katılımının mümkün olması itibarıyla, tüm ulusu içine alan bir faaliyet olmaktan alıkoymaz. Karnaval süresince muhtelif halk tabakaları arasındaki sınır belirsizleşir, bu tabakaların hepsi eşit hale gelir.

Klasik karnaval kavramının başka önemli bir özelliğiyse, eğlence faaliyeti olmasına dayanır ve nitekim fark edilir boyutta en büyük bir yaratıcılıkla hazırlanmış maskelerin mecburi kullanımıyla geçmişin gerçekliğinin bir parodisini sunmak üzerine kuruludur. Bu maskeleri doğalın ötesinde büyüklükteki gözler, gövdeler, ağız vb. uzuvlar sayesinde ayırt etmek mümkündür.

Karnaval ölüm diye bir şey tanımaz. Onun daha yüksek mânâsı hayatın sürekliliğinin ve devirdâiminin tasdiğinde yatar. Bu faaliyetin tarım sezonunun başlangıç veya sonuyla ilişkili oluşu ve doğal hayatın devirleri arasındaki duraklara denk düşmesi sebepsiz değildir.

Bugünkü zamana gelindiğinde Avrupa’da karnaval geleneği halen varlığını ve gelişimini sürdürüyor ve bu itibarla da belli bir boyutta turistlerin benzer eğlence anlayışlarına, ilgisine ve hayranlığına sebep oluyor. Krasnoyilsk Malankası’nın en yakın benzerlerini Orta Avrupa’da aramak gerek. Kaldı ki bunu Bulgaristan’daki Kukeri, Macaristan’daki Buşoyaraş, Almanya’daki Faşing, Slovenya’daki Kurentovanye ve Hırvatistan’daki Zvonçari ve benzerlerinden anlamak mümkün. Tüm bu faaliyetlerde en temel karakterlerden biri Ayı veya başka bir büyük kıllı bir yaratıktır ve bu yaratığın rolünü daima bekâr erkekler üstlenirler.

Söz konusu hayvan, halkın muhayyilesinde doğanın hükümdarı ve aynı zamanda bolluk ve bereketin, sağlığın ve gücün sembolü olarak kabul edilmektedir. Slav halklarının geleneklerinde baharın gelişi de tam olarak ayının uyanış vaktiyle ilişkilendirilir.

Çingene bu bakımdan doğa güçlerini kendi lehine olacak şekilde yönlendirerek hizaya getiren insan gücünün sembolüdür. Dolayısıyla Krasnoyilsk Malankası’nda Çingene ve Ayı’nın mücadelesinde kazanan daima Çingene’dir.

Gelenekleri Korumak

“Kimse bilmiyor Malanka’nın ilk ne zaman başladığını.” Eğer ne zamandan beri Krasnoyilsk’te Malanka’nın kutlandığını sorarsanız, yerli halk tam olarak bu cevabı veriyor.

Gelgelelim ortaya çıkışının mümkün görülen en eski tarihini bulmak kolay: Krasnoyilsk’in kuruluş tarihi olan 1431 yılı. Malanka’nın tanındık yüzlerine bakılırsa her şeyden önce anlaşılabilir ki, bu yüzler 17.-19. asır Rumen hayatının gerçekliğini yansıtıyor. Szlachta (Leh soylu), Yahudi tüccarlar, köylüler, çingeneler… bunların hepsi kraliyet zamanında Romanya’da yaşamış sosyal sınıflar.

Vakti evvelinde sahiden ayısı olan Çingeneler vardı. Kendi isimleri dahi vardı bu meslekle uğraşanların: “Ursarlar” (“urs” genel olarak Romen dillerinde ayı anlamına gelir – çevirmenin notu). Ursarlar zamanında ayıların ehlileştirilmesiyle uğraşan, bölgedeki kırk Rumen etnik gruptan biriydi. Tuna bölgesindeki presnliklerde rastlanan Ursarlar 19. asırda aktif bir şekilde ayılı gösterileriyle tüm Avrupa’yı kapsayan turnelerine başladılar.

Tahmin de edilebileceği gibi, Krasnoyilsk Malankası’nın 19. asırda az çok farklılıkları vardı. O zamanlarda Ayılar, bu denli grotesk ebatlarda değillerdi ve şimdinin astragan şapkalarının yerine kartondan maskeler giyilirdi. Çingenelerin de o şimdiki kadar büyük gürzleri ve alabildiğine muhtelif, yaratıcılıkla üretilmiş simaları yoktu.

Krasnoyilsk Malankası için en zorlu dönem, Batı Ukrayna Sovyetler Birliği’nin parçası haline geldiğinde başladı. Söz konusu faaliyetler yasaklandı ve milisler (Rus polis kuvveti) Malankacıları avlamaya koyuldu. Yakalananları 15 günlük hapis cezası ya da bir daha Malanka faaliyeti yürütmeyeceklerine söz verdiklerine dair bir belgeyi zorla imzalamaları bekleniyordu.Bu sözü elbette ki kimse tutmazdı sonrasında.

İvan Tarnovıtskıy o zamanları şöyle anıyor:

— Sovyetler döneminde milisler şöyle dursun, sınır bekçileri dahi avladılar Malankacıları; ayıları yaktılar. Ana caddeye salmadılar. Savaş vardı sanki. Gelgelelim, yine her şeye rağmen çıkıldı Malanka’ya; kimse de durduramadı çıkanları.

Malanka gününde yasal engeller altında yürüyüşte görev almak isteyen erkeklerin kan bağışçılığına yazılması gerekiyordu. Eskiden tüm Ayı kostümlerini tek parça, çıkarılması imkansız şekilde yapılırdı ve bundan ötürü tuvaletlerinin daha nadir gelmesi için genç adamlar baklagillerden uzak dururlardı. Bunun yanı sıra Ayı kılığına giren gençler yürüyüşe giderken özellikle yanlarına bıçak alırlardı; milislerin gelmesi halinde çabucak kostümü kesip ortadan kaybolabilmek için. Çıkarılabilen “tınaz” kostümlerse sadece Krasnoyilsk’in birkaç mahallesinde alışılagelmiş.

Milisler, Sınır Muhafızları, Zombiler, Doktorlar… hepsi yeni maskeler takan, klasik Malanka’yı değerli tutanların ironik bir duruşla karşıladıkları kahramanlar. Aynı zamanda çağdaş hayatın gerçekliğini yansıtan yeni grotesk simaların doğuşu, Krasnoyilsk’te karnavalın formda alabildiğine çeşitlenerek geliştiğini göz önüne seriyor.

Buna dayanak ayrıca gitgide groteskleşen Malanka’nın klasik simaları. Ayıların kanatları daha da uzuyor, Çingenelerin de gürzler neredeyse taşınamaz hale geliyor ve düpedüz yüzleri daha yeni ve çağdaş özelliklerle zenginleşiyor. Kaldı ki, canlı olan her şey, niteliğinde değişikliklere gitmek durumunda.

Krasnoyilsk Malankası etnik açıdan bir Ukrayna bayramı değil fakat Ukrayna sınırları içinde saygı gören, onurlandırılan bir Orta Avrupa geleneği. Kaldı ki bu faaliyeti kendi geleneklerini korumak ve geliştirmenin bir simgesi olarak düşünebiliriz. İşte bu gelenekler, her ulusun benzersiz yüzünü oluşturuyor ve nihayetinde binlerce turisti, ilgincinden yenisine tekrarı olmayan izlenimlere çekiyor.