Ukrayna’nın inisiyatifiyle, (insanlığa karşı suçlar, savaş suçları, soykırım ve saldırı suçları tespit eden) Roma Statüsü’nün 41 üye ülkesi Rusya’nın Ukrayna’ya karşı işlediği suçlar hakkında cezai soruşturma başlatması için Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesine başvurdu. 3 Mart’ta Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Han, Rusya’nın 2014’ten bu yana Doğu’da ve Kırım’da ve hala Ukrayna genelinde işlediği savaş suçlarını soruşturmaya başladı.
26 Şubat 2022’de Ukrayna, Rusya’nın Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği iddiasıyla BM Uluslararası Adalet Divanı’na dava açtı. Ve 16 Mart’ta BM Uluslararası Adalet Divanı Rusya’ya Ukrayna’yı işgaline derhal son vermesini emretti. Aynı gün, ABD Başkanı Joe Biden ilk olarak Rusya başkanını Ukrayna’yı işgal ettiği için “savaş suçlusu” olarak nitelendirdi. ABD yönetimi, doğrudan soruları cevaplarken bile bu ifadeyi kullanmaktan şimdiye kadar kaçınırdı.
Ancak, Ukraynalıların yasal cephedeki mücadelesi bunun ile bitmiyor. İnsan hakları örgütleri, dünya düzeni sistemindeki değişiklikler, uluslararası suçluların cezalandırılması vb. gibi sonuçlarla savaşlar yasal sonuçlandığından, tanıkları Ukrayna’daki savaş suçlarının kanıtlarını kaydetmeye devam etmeye çağırıyor.
Bir savaş suçu, faillerin (savaşlara katılanlar ve onlara emir veren kişiler) uluslararası askeri mahkemelerin kararıyla belirlenen bireysel cezai sorumluluğu üstlendiği, uluslararası insancıl hukukun kasıtlı olarak ağır ihlalidir.
Gözünüzün önünde bir savaş suçu işlenmişse, kanıt ve delil toplamaya yardımcı olabilirsiniz. Bunları [email protected] adresine (herhangi bir dilde), @tribunal_ua_bot telegramındaki sohbet robotuna, [email protected] adresine veya https://warcrimes.gov.ua/ platformu üzerinden gönderin.
Neler kaydedilmeli?
– ölü ve yaralı siviller (rahip, doktor vb. ise giysilerin özelliklerini vurgulayın);
– işkence (dayak, tecavüz, rehin alma, sivillerin “canlı kalkan” olarak kullanılması);
– hasar görmüş ve yıkılmış sivil binalar, kültürel anıtlar ve diğer askeri olmayan tesisler (barajlar, kimyasal tesisler, arabalar vb.);
– yerleşim bölgelerinde bombardıman izleri;
– sabotajcıların Ukrayna özel üniforması içinde kılık değiştirmesi, suçların işlenmesi için bir örtü olarak Ukrayna bayrağının, beyaz bayrağın kullanılması;
– yağma, soygun eylemleri;
– tıbbi bakımın engellenmesi;
– tıbbi ve insani misyonların yenilgisi.
Nasıl kaydedilir?
Yazılı, fotoğraf ve video şeklinde. Suçun kendisine ek olarak, bağlamın bütünlüğü için çevreyi filme alın.
Yüzünü gösterin, soyadınızı, adınızı, baba adınızı verin.
Çekimin tarihini, saatini ve tam yerini belirtin (aksi takdirde deliller mahkemede geçerli olmayacaktır).
Suçun tanıklarının kişisel verilerini (mümkünse) kaydedin (isim, doğum tarihi, telefon numarası, adres).
Güvende olduğunuzdan emin olun! Ellerinizle hiçbir şeye dokunmayın! Uzaktan çekin!
