Rosja ciągle powtarza, że jest „mediatorem” i pragnie pokoju. Na początku konfliktu zbrojnego w Ukrainie w 2014 roku niezmiennie obecna była narracja o „ratowaniu” tych, których to państwo przychodzi rzekomo chronić. Odbywało się to na przestrzeni dziesięcioleci i świat tego praktycznie nie zauważał. Dopiero opór Ukrainy i heroizm żołnierzy dały światu do zrozumienia, że to nie jest lokalny konflikt, a raczej wojna światowa.
Prorosyjscy bojówkarze z Naddniestrza czyszczący broń podczas walk za miasto Dubosary. Po wojnie to miasto również zostało objęte kontrolą. Kwiecień 1992. Zdjęcie: Getty Images
1992-1993 – Okupacja Naddniestrza przez Rosję
Po ogłoszeniu niezależności Mołdawii, część kraju, w której w tamtym czasie znajdowała się baza wojskowa z rosyjską 14 armią, ogłosiła niepodległość, która od razu stała się reżimem kierowanym przez rosyjskiego generała Lebiedia. Rozpoczęto wojnę, po której Naddniestrze stało się szarą strefą nieuznawaną przez nikogo, ze zrujnowaną gospodarką, odizolowaną od reszty świata.
Przez 20 miesięcy wojny zginęło od 364 do 913 rosyjskich żołnierzy i najemników.
Mężczyzna w mieście Hori wśród zrujnowanych przez rosyjskie bomby bloków mieszkalnych. Zdjęcie: Chris Hondros dla Getty Images
1992-1993 – Rosja prowokuje wojnę w Abchazji
14 sierpnia 1992 roku Rosja sprowokowała wojnę pomiędzy abchaskimi separatystami i rządem Gruzji poprzez okazanie wsparcia separatystom. Rosyjska broń trafiła do rąk Abchazów, rosyjskie samoloty bombardowały obiekty cywilne na terytorium kontrolowanym przez Gruzję, a rosyjskie okręty wojenne zostały przekazane do ostrzału Suchumi. Wojna skończyła się odłączeniem Abchazji od Gruzji, na czym zależało Rosji.
W czasie roku wojny po abchaskiej (wspieranej przez Rosję) stronie zginęło 2220 żołnierzy.
Walki o Pałac Prezydencki w Groznym w 1995 roku. Zdjęcie: Mikhail Evstafiev
1994-1996 – Pierwsza wojna rosyjsko-czeczeńska
Rosja „pomagała” innym krajom w utracie niepodległości i podjudzała separatystyczne nastroje, a w tym samym czasie w Rosji naród czeczeński próbował uzyskać niepodległość. Wywołało to okrutną wojnę. Kampania lat 1994–1995 zakończyła się rujnującą bitwą o Grozny. Wojska rosyjskie próbowały przejąć kontrolę nad górskim rejonem Czeczenii. Nie zważając na ilościową przewagę żywej siły i uzbrojenia, zostali odparci przez wojsko partyzanckie. Demoralizacja i brak akceptacji ze strony społeczeństwa na okrutną wojnę zmusiły rząd Borysa Jelcyna do zawieszenia broni w 1996 roku.
W ciągu 20 miesięcy wojny według oficjalnych danych zginęło 5 000 żołnierzy i 14 000 według danych Komitetu Matek Żołnierzy Rosji.
Rosyjski żołnierz na tle zrujnowanego czeczeńskiego miasta.
1999-2009 – Druga wojna rosyjsko-czeczeńska
Druga wojna rosyjsko-czeczeńska trwała od lata 1999 roku do wiosny 2009 roku. Walki rozpoczęły się w Czeczenii i przygranicznych regionach Kaukazu Północnego. Pierwsza faza wojny trwała do wiosny 2000 roku i zakończyła się powołaniem prorosyjskiego rządu czeczeńskiego. Nie zakończyło to jednak wojny. Następne 9 lat rosyjskie służby specjalne prowadziły wojnę przeciwko ruchom powstańczym na Kaukazie Północnym. Dziennikarka z ukraińskimi korzeniami Anna Politkowska napisała o tej wojnie książkę i została zabita w dniu, w którym Putin obchodził urodziny w 2006 roku. Na jej cześć nazwano salę Parlamentu Europejskiego w Brukseli.
W czasie 10 lat wojska Federacji Rosyjskiej według oficjalnych danych straciły od 7 300 żołnierzy i najemników i nie mniej niż 14 000 według danych Komitetu Matek Żołnierzy Rosji.
Cchinwali, Osetia Południowa. 10 sierpnia 2008 roku. Zdjęcie: EPA
2008 – Wojna gruzińsko-rosyjska
8 sierpnia 2008 roku wojska rosyjskie pod pretekstem „ochrony ludności” wtargnęły do Gruzji z terytoriów separatystycznych republik Osetii Północnej oraz Abchazji. W ciągu pięciu dni rosyjskie samoloty uderzyły ponad 100 razy w gruzińskie miasta. Bomby były zrzucane na osiedla mieszkalne, zabijając i raniąc niewinnych ludzi. Od tego czasu Osetia Południowa jest nieuznawaną republiką kontrolowaną przez Rosję.
Przez 6 dni wojny zginęło 170 rosyjskich wojskowych oraz najemników.
pokaz slajdów
Rosyjski sprzęt wojskowy w Syrii. Zdjęcie: AFP
Bojówkarze grupy Wagnera w Syrii.
2015-2022 – Wtargnięcie Rosji do Syrii
Wtargnięcie Rosji stało się decydującym momentem w wojnie domowej w Syrii, która rozpoczęła się w 2011 roku. Już na początku 2015 roku rząd prezydenta Syrii Baszara Asada był skazany na niepowodzenie. Rosyjska broń, pomoc lotnicza i wojska wzmocniły dyktaturę Asada i zrujnowały życie milionom osób. To wtargnięcie w ostatnim momencie pomogło Asadowi osiągnąć przewagę nad powstańcami do końca 2017 roku i pomaga mu do tej pory.
W ciągu 6 lat wojny zginęło od 321 do 444 rosyjskich wojskowych i najemników.
Kibordzy na donieckim lotnisku. Zdjęcie: Serhij Łojko
2014-2022 – Wojna rosyjsko-ukraińska Wiosną
2014 roku Rosja zaczęła okupację Krymu oraz próbowała stworzyć „republiki ludowe” na wschodzie, południu i w centrum Ukrainy. Ludność rosyjska pod pozorem „ruchu niepodległościowego” przejęła władzę w Doniecku i Ługańsku dzięki wsparciu rosyjskich wojsk. Ukraina rozpoczęła operację antyterrorystyczną. Po trudnych walkach w latach 2014 i 2015 nieogłoszona wojna na wschodzie Ukrainy przeszła w stan „zamrożenia”. 24 lutego 2022 roku Rosja oficjalnie napadła na Ukrainę, nazywając to „operacją”.
Jedynie przez kilka dni tej wojny zginęło ponad 5 tys. rosyjskich żołnierzy.
W 2022 roku Ukraina i cały cywilizowany świat dostały szansę by skończyć z agresją militarną byłego imperium. Wszystko, czego Rosja dotyka na arenie międzynarodowej, zamienia się w popiół i cierpienie. Mimo że nazywa się to „misją pokojową” oraz „operacją specjalną” w obronie „rosyjskojęzycznej lub prawosławnej ludności”.
