Χερσώνα. Το τσίρκο προς εξαγωγή

Το Jin Roh ξεκίνησε κάνοντας σόου με φωτιά (fire show) και στη συνέχεια πρόσθεσαν χορογραφίες και ακροβατικά. Ο επικεφαλής της ομάδας, ο Ρομάν Βάσενκο ήξερε εξαρχής ότι το Jin Roh θα είναι ένα διαφορετικό τσίρκο, χωρίς ζώα και κλόουν. Το Jin Roh δουλεύει σε στιλ θεάματος και βαριετέ. Ο Ρομάν μας διευκρίνισε ότι το όνομα Jin Roh σημαίνει «Σούπερ Δύναμη», επειδή οι καλλιτέχνες πάντα εργάζονται σκληρά και κάθε φορά καλούνται να υπερβαίνουν τον εαυτό τους. Το Logo του project είναι ο «σλαβικός κύκλος» που σημαίνει συνδυασμός διαφόρων στοιχείων σε ενιαίο δημιουργικό έργο.

— Όλοι μας είμαστε λίγο τρελοί με την καλλιτεχνική έννοια. Όταν όλοι οι Ουκρανοί γιορτάζουν την Κυριακάτικη αργία, εμείς είμαστε από της 9:00 στη δουλειά. Η ομάδα μας αποτελείται από ανθρώπους που είναι έτοιμοι να θυσιάσουν την προσωπική τους ζωή και να έρθουν στις προπονήσεις άνευ όρων.

Στις 21 Οκτωβρίου 2018 το Jin Roh έκλεισε 10 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το τσίρκο έχει ταξιδέψει με παραστάσεις σε περισσότερες από 50 χώρες του κόσμου. Επισκέφτηκε όλες τις ηπείρους εκτός της Αφρικής. Τα σόου του Jin Roh είναι πολύ δημοφιλή στην Ευρώπη και στην Αμερική, υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση. Με το πρόγραμμα «Revolution» η ομάδα είχε επισκεφτεί πολλές αραβικές χώρες. Οι παραστάσεις του Jin Roh γίνονται στην αγγλική γλώσσα. Η ομάδα συνεργάζεται στενά με διάφορους Ουκρανούς καλλιτέχνες και συγκροτήματα όπως το The Hardkiss, χρησιμοποιώντας την μουσική τους στα σόου. Με αυτόν τον τρόπο θέλουν να προωθήσουν και την Ουκρανική μουσική.

Πέρυσι, τις περισσότερες παραστάσεις το Jin Roh έδωσε στην Κίνα και στη Γερμανία:

— Για μια οικογένεια στη Γερμανία, να πηγαίνει και να βλέπει το σόου είναι τόσο συνηθισμένο, όπως για εμάς παραδείγματος χάρη να πηγαίνουμε για έναν καφέ. Μερικές φορές αναγνωρίζουμε ακόμη και τα πρόσωπα των θεατών που ήταν στις προηγούμενες παραστάσεις μας.

Στις παραστάσεις που δίνει το Jin Roh στην Ουκρανία οι αίθουσες είναι πάντα γεμάτες. Επίσης το τσίρκο κάνει φιλανθρωπικά σόου στην περιοχή τους, στην Ταυρία. Πρόσφατα, τα παιδάκια από την Χερσώνα παρακολούθησαν δωρεάν την παράσταση «Η ομιλία με τον ουρανό».

Ωστόσο, το Jin Roh είναι κατά κύριο λόγο μια επιχείρηση. Το κόστος για τα έξοδα και την τεχνική υποστήριξη ενός σόου ανέρχεται περίπου σε 5 χιλιάδες δολάρια. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον Ρομάν είναι πιο κερδοφόρο για την ομάδα να δίνει παραστάσεις στο εξωτερικό. Τα ταξίδια που κάνει το τσίρκο είναι ένα είδος πρόκλησης για τους καλλιτέχνες μας:

— Μία από τις καλλιτέχνιδες μας μέτρησε ότι σε δύο χρόνια είχε κάνει 73 πτήσεις. Σίγουρα είναι εντυπωσιακό, αλλά παρόλα αυτά ένας τέτοιος ρυθμός δεν παύει ναι είναι και κουραστικός.

Ο Ρομάν

Ο Ρομάν Βάσενκο από μικρός ξέρει τι σημαίνει να σου λείπει το σπίτι σου και το πώς είναι να ζεις ταξιδεύοντας. Ο πατέρας του Ρομάν ήταν πιλότος στην Πολεμική Αεροπορία. Η οικογένεια του ταξίδευε συνέχεια μέχρι που τελικά εγκαταστάθηκαν στη πόλη Χερσώνα. Ο μικρός τότε ήταν 5 χρονών. Ο Ρομάν λέει ότι ακόμα και σήμερα όταν ταξιδεύει διαρκώς στο εξωτερικό νιώθει ότι του λείπει το σπίτι.

— Για έναν μήνα απολαμβάνεις τα όμορφα πάρκα και τις καλές υποδομές στο εξωτερικό και μετά ξαφνικά νιώθεις ότι θέλεις να γυρίσεις πίσω στη Χερσώνα. Μια πόλη ιδιότροπη και ίσως περίεργη για κάποιον. Νιώθεις την έντονη επιθυμία να περπατήσεις στα πάρκα της πόλης σου, να πας στο Δνείπερο με τα όχι και τόσο καθαρά νερά του και όμως. Ίσως, αυτή είναι η δική μου αντίληψη για το σπίτι μου.

Παρά το γεγονός ότι οι παραστάσεις είναι πιο κερδοφόρες στο εξωτερικό, οι καλλιτέχνες θέλουν να δίνουν περισσότερα σόου στην Πατρίδα τους:

— Ονειρεύομαι να κάνουμε περισσότερες παραστάσεις στην Ουκρανία. Δεν νομίζω ότι η αναλογία 10% των παραστάσεων που κάνουμε στην Ουκρανία και το υπόλοιπο που ετοιμάζουμε για το εξωτερικό είναι υπαρκές.

Η ομάδα του τσίρκου είναι μια από τις μεγαλύτερες στην Ουκρανία, πρόκειται για 300 άτομα. Πάνω από τα 100 άτομα είναι έμπειροι καλλιτέχνες και οι υπόλοιποι είναι μαθητές του σχολείου χορού και ακροβατικής. Σχεδόν όλη η ομάδα είναι από την Χερσώνα. Κάποια άτομα είναι από την Μπίλα Τσέρκβα και το Κίεβο.

Οι περισσότεροι καλλιτέχνες του τσίρκου ήταν επαγγελματίες αθλητές γυμναστικής και ακροβάτες. Σύμφωνα με τον Ρομάν, στην Ουκρανία το εισόδημα στον τομέα του αθλητισμού είναι τώρα πιο χαμηλό από το εισόδημα ενός ηθοποιού του τσίρκου. Φυσικά, ο κάθε επαγγελματίας επιδιώκει να έχει μια αξιοπρεπή αμοιβή για την εργασία του. Η καριέρα του καλλιτέχνη και του εκπαιδευτή που εργάζεται στο τσίρκο είναι μεγαλύτερη στη διάρκεια από αυτήν του αθλητή. Εκτός από αυτό, στο τσίρκο υπάρχει περισσότερη ελευθερία και φαντασία σε ότι μπορούμε να κάνουμε, είναι ένας από τους λόγους που το προτιμούμε και το επιλέγουμε.

Το Jin Roh έχει και ένα δικό του εργαστήριο ραπτικής όπου φτιάχνουν μοναδικά κουστούμια και επίσης ένα εργαστήριο επισκεύης σκηνικών εργαλειών.

Ο Ρομάν Βάσενκο εμπνεύστηκε τη δημιουργία του τσίρκου από το γαλλικό “Cirque du Soleil”, το πρώτο διαφορετικό πρότζεκτ σε στιλ τσίρκου-θεάματος. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο και μεγάλο στην Ουκρανία. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι μικροί σύλλογοι που έχουν μια σαφή και πολύ ενδιαφέρουσα σκηνοθεσία και στιλ:

— Ανάμεσα σε Ουκρανικά πρότζεκτ που ξεχωρίζουν σε αυτό το αντικείμενο, είναι η καλλιτεχνική ομάδα «Bingo» και η Ακαδημία του Τσίρκου στο Κίεβο. Στο Ντνίπρο, στο Χάρκοβο και στο Λβίβ επίσης δραστηριοποιούνται πολύ ισχυρές ομάδες. Όλοι μας προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κάτι διαφορετικό. Ο ανταγωνισμός βοηθάει στη δημιουργία μοναδικού προϊόντος. Εγώ προσωπικά έμαθα πολλά από την ομάδα «Todes». Γενικά, συνεχώς μαθαίνω ώστε να εμπνέω και την ομάδα μου για πειραματισμό.

Ο Ρομάν σχεδόν πάντα συνοδεύει την ομάδα του κατά τη διάρκεια των παραστάσεων τους στο εξωτερικό, ώστε οι συνάδελφοί του να ξέρουν ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή προβλήματος θα είναι εκεί για αυτούς:

— Για μένα η ομάδα μου είναι το ίδιο όπως ένα παιδί για τον γονιό. Γύρω από αυτήν είναι χτισμένη όλη μου η ζωή. Και όχι μόνο η δική μου, αλλά και η ζωή πολλών άλλων ανθρώπων. Η δουλειά μου είναι η ζωή μου. Συμμετέχω σχεδόν σε όλες τις διαδικασίες, ακόμα και σε τι κουστούμια θα ράψουν και ποιά σκηνικά εργαλεία θα επισκευάσουν. Ο ωκεανός αποτελείται από μικρές σταγόνες. Ο ρόλος μου είναι να κάνω την ομάδα να ερωτευτεί την παράσταση που θα δώσει.

Τα παιδιά του τσίρκου

Το Jin Roh έχει και ειδική ακροβατική και χορευτική σχολή για παιδιά, όπου τώρα σπουδάζουν σχεδόν 200 μαθητές. Ένα μέρος των απόφοιτων θα εργαστεί στο μελλόν στην ομάδα του Jin Roh, ενώ οι υπόλοιποι επιλέγουν το δικό τους δρόμο έξω από την περιοχή, μερικές φορές ακόμα και έξω από τη χώρα. Οι προπονητές υποστηρίζουν κάθε επιλογή των μαθητών τους.

Στο στούντιο του Jin Roh, τα παιδιά μαθαίνουν να υποτάσσουν τους φόβους τους. Είναι ένας χώρος όπου στα παιδιά δεν ασκείται πίεση για τις μελλοντικές επιλογές τους, όπως συμβαίνει στο σχολείο ή απο τους γονείς:

— Συχνά παρατηρούσα περιπτώσεις όταν οι γονείς είχαν μεγαλύτερες φιλοδοξίες σχετικά με το μέλλον του παιδιού τους απ ‘οτι το ίδιο το παιδί. Τέτοιες αντιλήψεις επηρεάζουν αρνητικά τον χαρακτήρα των παιδιών.

Εκείνοι όμως που μπορούν και ξεπερνάνε όλες τις δοκιμασίες, συνεχίζουν δυνατά να κάνουν αυτό που αγαπάνε πραγματικά, με πλήρη υποστήριξη των δασκάλων:

— Από φυσικού είμαστε όλοι λίγο τεμπέληδες και μερικές φορές χρειαζόμαστε έναν δάσκαλο που θα μας δίνει μια ώθηση πώς να δίνουμε το εκατό τοις εκατό του εαυτού μας. Το καθήκον του δάσκαλου είναι να ενθαρρύνει τον μαθητή με καλά λόγια, ότι όλα πάνε καλά και ότι την επόμενη θα το καταφέρει τέλεια. Δεν είμαι σε καμία περίπτωση υποστηρικτής της παιδαγωγικής προσέγγισης που επικρίνει τους μαθητές και με αυτόν τον τρόπο πολλές φορές κόβει τα φτερά σε ένα παιδί.

Εκτός από την υποστήριξη των εκπαιδευτικών, είναι επίσης σημαντικό το πόσο ισχυρά οι ίδιοι οι μαθητές βλέπουν και νιωθούν μέσα τους την ανάγκη να προχωρήσουν στο επάγγελμα του καλλιτέχνη τσίρκου:

— Κάθε άτομο θέλει και διαφορετική προσέγγιση. Στη ζωή μου έχω συναντήσει ταλαντούχους ανθρώπους που δεν ήθελαν να δουλέψουν σκληρά και λιγότερο ταλαντούχους αλλά πολύ επίμονους. Πρέπει να πω ότι στη δεύτερη περίπτωση οι πιθανότητες επιτυχίας ήταν μεγαλύτερες. Προσπαθούμε να πιστεύουμε στον άνθρωπο άνευ όρων. Ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί στη ζωή του να συμβεί κάτι και να συνειδητοποιήσει ότι ακριβώς αυτή τη δουλειά είναι αυτό που θέλει να κάνεί σε όλη του τη ζωή.

Ο Ρομάν Βάσενκο δεν προλαβαίνει να ξεκουραστεί στο θέατρο. Αντί να παρακολουθεί την παράσταση, παρακολουθεί τη στάση του χορευτή, τον φωτισμό, την διακόσμηση. Συνεπώς, με αυτόν τον τρόπο υπάρχει μια συνεχής διαδικασία δημιουργίας νέων ιδεών για μελλοντικά έργα.

Το πρόγραμμα του τσίρκου για τους επόμενους μήνες είναι ήδη γεμάτο: τον Δεκέμβριο έχουν μια παράσταση στο Μικολάιβ, τα Χριστούγεννα το τσίρκο θα περιοδεύσει στη Βηρυτό τον Ιανουάριο θα δώσει παράσταση στην Αργεντινή, τον Φεβρουάριο στην Αυστραλία και τον Απρίλιο στη Νέα Ζηλανδία.

Η ‘σούπερ δύναμη’ της ομάδας Jin Roh γεννιέται κυρίως από την υποστήριξη του κοινού:

— Όταν ο θεατής γεμίζει με θετική ενέργεια και στη συνέχεια σου ανταποδίδει αυτή την ενέργεια πίσω, αυτό είναι χαρά και ευφορία. Όταν το κοινό σηκώνεται χειροκροτώντας, ο καλλιτέχνης καταλαβαίνει ότι το έργο του δεν πήγε χαμένο. Πιστεύω ότι καταφέρνουμε να κάνουμε κάτι άξιο όταν μετά την παράσταση μας ο κόσμος νιώθει ευδιάθετος και εμπνευσμένος να κάνει όμορφες και καλές πράξεις.