Όταν υπάρχουν πολλές ιδέες, αντάξιες ενσαρκώσεις, υπάρχουν άνθρωποι έτοιμοι να εργαστούν, και πόροι που μπορούν να καλύψουν μέρος των αναγκών, τότε πάντα θα υπάρχει ένας τόπος για αυτό… ή θα δημιουργηθεί.
ΗΧάτα-Μαϊστέρνια, δηλαδή το σπίτι-εργαστήριο, είναι ένας χώρος ολοκληρωμένης εκπαίδευσης, όπου διοργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια, κατασκηνώσεις και απομόναχης (υποχώρησης) — περίοδο προσωπικής ή ομαδικής απομόνωσης για πνευματική ή ψυχολογική δουλειά πάνω τον εαυτό του. Ο καθένας μπορεί να είναι ο εαυτός του: στα βουνά, στην άνεση και στην ευεξία.
Στις αρχές του 2014, μερικοί ενθουσιώδεις από διαφορετικά μέρη της Ουκρανίας απλώς ονειρεύτηκαν τα ίδια – τον δικό τους χώρο στα βουνά. Και εδώ, στο ορεινό χωριό Μπάμπην, η ζωή ξεχειλίζει: στην παλιά των 30 ετών καλύβα των Γούτσουλ υπάρχουν 5 δωμάτια που χρησιμεύουν ως ξενώνες, αίθουσα για μαθήματα, ένα μπάνιο και μια ζεστή ορεινή ατμόσφαιρα γύρω. Εδώ μπορείτε να δοκιμάσετε αυθεντικά πιάτα μαγειρεμένα από τους κατοίκους της περιοχής.
Η ονομασία “Χάτα-Μαϊστέρνια” (Σπίτι-εργαστήριο) είναι παραπλανητική. Στα αλήθεια, αν και επεξεργάζεται κάτι εκεί, πρόκειται μάλλον για ορισμένες ανθρώπινες δεξιότητες και ικανότητες, επειδή το σπίτι σήμερα λειτουργεί ως χώρος για διδασκαλία και διάφορα σεμινάρια δεξιοτήτων από φωνητικά έως επόπτη συντονιστή. Στην πραγματικότητα την ονομασία του την πήρε μέσα από αυτό το κτίριο – ένα σπίτι, το οποίο αναδιοργανώθηκε από τους προπονητές, τους αποφοίτους και όλους εκείνους που με κάποιο τρόπο είναι εφαπτόμενοι με το πρόγραμμα «Εργαστήρι της δημόσιας δραστηριότητας». Τώρα, τα περισσότερα από τα μέλη της ομάδας «Χάτας-Μαϊστέρνιας» είναι μέλη της ΜΚΟ «Άλλη εκπαίδευση», η οποία ασχολείται με την μη-τυπική εκπαίδευση στην Ουκρανία.
Ιστορία Χάτα-Μαϊστέρνια
Οι διοργανωτές χώρου αντιλαμβάνονται ότι η Χάτα (ΣτΜ: Хата – σπίτι στο χωριό) είναι όχι μόνο ένα αποκατεστημένο (ανακατασκευασμένο) αντικείμενο αλλά καθαρά για να αποκτήσουν νέες εμπειρίες. Συχνά μεταξύ των επισκεπτών υπάρχει η σκέψη ότι το κτίριο “έχει τη δική της ψυχή”. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, διότι το τοπίο βρίσκεται μες τα δάση, περιβάλλεται από τις πλαγιές Καρπαθίων Ορέων και, επιπλέον, έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία.
Αξιόλογο είναι μόνο το όνομα του οικοδόμου που το σχεδίασε – ο Βασίλ Παλιϊτσούκ. Ήταν ξυλουργός: κατασκεύασε και διακοσμούσε με σκαλίσματα τα μπαούλα, τα δοκάρια. Κατάγεται από μια φτωχή οικογένεια, αλλά “βγήκε στον κόσμο” λόγω του ταλέντου του. Ήταν γνωστός και σεβαστός στο χωριό, και στην “ολόκληρη την Πολωνία” (κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου μια μεγάλο τμήμα περιοχής των Καρπαθίων ανήκε στην Πολωνία), ο Παλιϊτσούκ έγινε διάσημος για το γεγονός ότι στη δεκαετία του ’30 του εικοστού αιώνα δημιούργησε το παρατηρητήριο στον Όρος Πιπ Ιβάν Τσορνογόρσκιϊ.
Εκείνο το σπίτι το ‘κανε για τον εαυτό του και την οικογένειά του το 1935. Κατά τη διάρκεια του πολέμου εδώ βρισκόταν νοσοκομείο, και στη μεταπολεμική περίοδο – εδώ ήταν το καταφύγιο ανταρτών. Όλα αυτά ήταν δυνατόν λόγω της πλεονεκτικής τοποθεσίας του σπιτιού, την οποία ο Βασίλ Παλιϊτσούκ έψαχνε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το σπιτικό βρίσκεται στο φαράγγι ανάμεσα στους δασώδεις λόφους. Στις ζεστές εποχές είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθεί ένα σημείο από το οποίο θα μπορούσε κανείς να δει το σπίτι, κρυμμένο μέσα τα παχιά φυλλοβόλα δέντρα.
Εδώ στο ύπαιθρο πραγματοποιήθηκαν και, όπως θα το αποκαλούσαμε σήμερα, μαθήματα από λαϊκούς καλλιτέχνες για σπουδαστές από το Κόσιβ. Η οικογένεια Παλιϊτσούκ ήταν γνωστή σε διαφορετικούς κύκλους της περιοχής – από τους μαστόρους έως τους υπαλλήλους και αξιωματούχους διαφορετικών βαθμών. Και στο Μπάμπην ακόμα και σήμερα θυμούνται πως το πρώτο τηλέφωνο του χωριού εμφανίστηκε στην Κυρνίτσκα.
Σε αυτό το σπίτι ο Βασίλ και η σύζυγός του ανάθρεψαν τα παιδιά τους, κατά συνέπεια μεγάλωνε η οικογένεια, όπου έζησε μέχρι το 2008. Πιθανώς εκεί να είχε μείνει μέχρι σήμερα και όμως έναν Αύγουστο έγινε μια πλημμύρα που μετατόπισε το σπίτι, που πριν στεκόταν σαν να υποστήριζε την πλαγιά.
Μετά την πλημμύρα η οικογένεια δεν κατοικούσε εδώ και το σπίτια και τα άλλα κτίρια έγιναν προίκα της Ολέσια Μπιτσινιούκ – της προ-εγγονής τους Παλιϊτσούκ, ο πρώην σύζυγος της οποίας, ο Μπόγδαν Πετριτσούκ κάποια στιγμή έδειξε το μέρος στην ομάδα “Χάτα-Μαϊστέρνια”.
Κατανόηση με τους ντόπιους
Το σπίτι βρίσκεται σε υψόμετρο 650 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στην έξοδο προς την κορυφογραμμή Σοκίλσκιϊ.
Εδώ η ομάδα βρήκε ένα μέρος που μπόρεσε να πάρει σε μίσθωση με όρους της εταιρικής σχέσης. Ήταν μια μάλλον δύσκολη απόφαση, γιατί θέλησαν να έχουν το δικό τους, να αγοράσουν και να μην εξαρτώνται από κανέναν, αλλά ήταν πιο λογικό να λάβουν βοήθεια από τους ντόπιους – μέσω της μίσθωσης για να δημιουργηθεί μια επαφή, τονίζει ο Βίλια (Στ.Σγ: – Βιτάλιϊ.) Τσουπάκ:
— Πρόκειται για τους συνεργάτες από δω. Θα κάνετε ένα αντικείμενο και αυτό δεν θα γίνει από μόνο του. Πρέπει να υπάρχουν φίλοι, συνεταίροι, συγγενείς που έχουν τα δικά τους συμφέροντα εδώ, στο τόπο τους. Όπως προβλέπεται η συνεργασία με τους Γούτσουλ – έτσι είναι, ό,τι κι να ήταν.
Στο χώρο της Χάτας-Μαϊστέρνιας υπάρχει ο δικός του, διαφορετικός ρυθμός ζωής.
Εδώ όσοι είναι συνηθισμένοι σε κάθε βιασύνη πρέπει να αλλάξουν την ταχύτητά τους. Ένα από τα μέλη της ομάδας της Χάτας η Αλιόνα Καραβάϊ έχει καταλάβει εδώ και καιρό πως εδώ μπορεί κανείς να δουλεύει όλη την ημέρα και αν προσπαθεί να κάνει μερικές δουλειές, αυτές θα πρέπει να είναι μικρές:
— Μπορεί να είστε απασχολημένοι με το γεγονός ότι πρέπει να αγοράσετε ψωμί, γάλα και να μαγειρέψετε για τους επισκέπτες. Και μπορεί μ’ αυτό να περάσετε όλη την ημέρα. Δεν υπάρχουν πολλαπλές εργασίες εδώ. Κάνετε κάτι και το κάνετε μέχρι το τέλος, μέχρι ολοκληρώστε. Μερικές φορές σου λείπει αυτός ο ρυθμός και όταν έρχεσαι στην πόλη ξεκινάς να τρέχετε ξανά.
Η Αλιόνα, όπως και όλα τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, είχε την ευκαιρία να μείνει στην Χάτα-Μαϊστέρνια μόνη της:
— Υπάρχει ηρεμία, δεν είναι τρομακτικό. Έχω μια αίσθηση απόλυτης ασφάλειας εδώ. Αν κάποιος εδώ μπορεί να περάσει, αυτός είναι κάποιος από το χωριό και δεν θέλουν να σε βλάψουν. Όπως λένε οι ντόπιοι ότι πρόκειται για ένα τελευταίο χωριό, ο δρόμος τελειώνει εδώ και ποιος θα έρθει εδώ για να κλέψει. Εδώ όλοι εμπιστεύονται ο ένας στον άλλο: άσε τα χρυσαφικά – και κανείς δεν θα τα πάρει.
Οι ντόπιοι
Η στάση των ντόπιων στη δημιουργία επισκεπτικού σημείου στο Μπάμπιν όπου έρχονται οι ξένοι είναι διφορούμενη, αν και είναι πρόθυμοι να δείξουν το δρόμο προς «Το σπίτι τους Παλιϊτσούκ».
Στην πραγματικότητα, πρέπει να είστε έτοιμοι να κάνετε ολόκληρη τη διαδρομή προς την τοποθεσία. Δεν υπάρχει άμεση πρόσβαση στο σπίτι. Υπάρχει ένας δρόμος με τον οποίο το UAZ να πάει τα πράγματα, αλλά μια τέτοια έλξη δεν είναι διαθέσιμη όλες τις εποχές, επειδή λόγω του πυκνού δάσους γύρω, την λάσπη στο δρόμο που απλώς δεν προλαβαίνει να στεγνώσει. Ως εκ τούτου, η διοίκηση του “Σπίτι-εργαστήριο” συμβουλεύει τη διαδρομή πεζοπορίας με ορεινά μονοπάτια, για το σκοπό αυτό εγκαθιστά ειδικούς δείκτες από τα δύο χωριά.
Η άνοδος από το κέντρο του Μπάμπιν είναι πάνω από 900 μέτρα, με διαφορά ύψους περίπου 300 μέτρα. Το μεγαλύτερο μέρος του αποθέματος, συμπεριλαμβανομένων των εύθραυστων πραγμάτων (όπως ένα παράθυρο ή ένα εξάρτημα για το μπάνιο), πραγματοποιήθηκε από εθελοντές σε αυτό το συγκεκριμένο μονοπάτι. Ένας άλλος τρόπος είναι από τον δρόμο Κόσιβ-Βερχοβίνα – μες το χωριό Σοκόλιβκα. Από εκεί είναι λίγο περισσότερο από 2 χιλιόμετρα, ταυτόχρονα, είναι η μικρότερη ανύψωση, και περπατώντας απολαμβάνεις την υπέροχη θέα.
Οι ντόπιοι ήταν αρχικά επιφυλακτικοί, αλλά αργότερα άρχισαν να δείχνουν μια υγιή περιέργεια για το τι συνέβαινε στο χώρο της Χάτας-Μαϊστέρνιας. Ωστόσο, οι άνθρωποι με διαφορετικούς τρόπους αντιλαμβάνονται και κατανοούν αυτό που βλέπουν, τι συμβαίνει, διότι απαιτείται διάλογος. Ο Τάρας Κοβαλτσούκ μας λέει ότι η ζωή στα ορεινά χωριά έχει τους κανόνες τους:
— Είναι απαραίτητο να κλείσετε το περελάζ (ΣτΜ: Πерелаз – ειδικά διαμορφωμένο σημείο στον φράκτη, υπερβατό για τον άνθρωπο, αλλά εμπόδιο για τα ζώα.). Και όταν μια ομάδα 20 ατόμων προσπερνά, τότε σίγουρα δεν θα κλείσουν. Και τότε ξεκινούν τα προβλήματα, επειδή η αγελάδα πήγε σε άλλο λαχανόκηπο, έφαγε κάτι εκεί. Ή έπεσε η δαμασκηνιά. Την πήρες και έκοψες για ξύλα, και δεν είναι δικό σας.
Η οριοθέτηση για το δικό μου και του άλλου είναι πολύ αισθητή στο χωριό. Υπάρχει μια οικογένεια στην οποία η ομάδα νοικιάζει το σπίτι – η Όλγα και ο Βασίλ Μπιτσινούκ, η οποία έγινε ένα συνδετικό κέντρο. Ζούσαν εδώ και επομένως ξέρουν καλύτερα τι πρέπει να κάνουν και πως πρέπει να ενεργήσουν σε ποιες καταστάσεις: πού να πάρετε ένα άλογο για να πάτε στο βουνό το χειμώνα ή να έρθετε σε επαφή με κάποιον εάν διακοπεί η γραμμή ρεύματος. Οι Μπιτσινούκ βοήθησαν να δημιουργηθούν οι περισσότερες απαραίτητες επαφές με τους τοπικούς και έγιναν η κύρια πηγή πληροφοριών για την ομάδα. Σε αυτό, βέβαια, υπάρχουν και μειονεκτήματα, επειδή συμβαίνει και μια ορισμένη μονόπλευρη επικοινωνία.
Στο χωριό μένουν πολλά μαστόρια που δημιουργούν χειροποίητα αυθεντικά πράγματα, όπως η κυρία Μαρία, που ζει κοντά και πλέκει τα καπτσουροί (Στ.Σγ: капчурі – πλεκτές μάλλινες κάλτσες..) , καπέλα, γάντια και άλλα πράγματα που κατασκευάζονται από μαλλί προβάτου. Η Αλιόνα Καραβάϊ μιλάει για τη συνεργασία τους:
— Αυτή είναι μια κατάσταση όπου παίζει ρόλο η χωρική νοοτροπία. Αυτή η οικογένεια που ετοιμάζει (Στ.Σγ:. οι Μπιτσινούκ) εδώ δεν θέλουν να την δούνε (Στ.Σγ:. την κυρά Μαρία). Όταν η Χάτα συσσωρεύει πόρους και τους δίνει στο χωριό, υπάρχουν άνθρωποι στο χωριό που θέλουν να το πάρουν όλοι μαζί και αυτό είναι αυτό που βλέπουμε και στεναχωριόμαστε. Προσπαθούμε να μιλήσουμε με τους ανθρώπους ότι δεν είναι σωστό, ότι αυτό είναι για όλους, αλλά είναι επίσης περίπλοκο, επειδή οι άνθρωποι αντιδρούν οδυνηρά. Επειδή κάποιος είπε σε κάποιον ότι δεν μπορείτε να πάτε εδώ, και κάτι τέτοιο τριγυρνά γύρω από την Χάτα. Αλλά βρίσκουμε κάποια εναλλακτική λύση. Η κα Μαρία σταμάτησε να έρχεται – τότε εμείς πηγαίνουμε σ’ αυτήν.
Ο Βίλια Τσουπάκ επίσης επιστρέφει συχνά στο θέμα της κατανόησης με τους τοπικούς:
— Στην αρχή υπήρχε μια αίσθηση πως νόμιζαν ότι πρόκειται για κάποιου είδους απάτης. Ήταν απαραίτητο να υπογράψουν τις συμβάσεις για να ξεκινήσουν. Οι ακόλουθες σχέσεις είναι τεταμένες: δεν καταλαβαίνεις πλήρως τι συμβαίνει, πως και τι καταλαβαίνουν οι άνθρωποι. Είναι πλέον πιο εύκολο τώρα, γιατί είναι σαφές για αυτό που έχει γίνει. Αλλά πώς καταλαβαίνουν τι κάνουμε εδώ – δεν ξέρω.
Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ίδια η ομάδα την Χάτας προσελκύει τους ντόπιους να συνεργαστούν. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια ορισμένων αφίξεων υπάρχει παιδική κατασκήνωση, μία από τους δραστηριότητες των οποίων είναι η φροντίδα βοοειδών. Και η ομάδα του «Χάτα-Μαϊστέρνια» μερικές φορές προκαλεί μια τέτοια επαφή. Σύμφωνα με την Αλιόνα Καραβάϊ, το χωριό δεν αρνείται να συνεργαστεί:
— Η λέσχη γεμίζει με εκδηλώσεις. Στις ομάδες προσφέρουμε την λέσχη μας ως τοπο. Η λέσχη είναι ανοιχτή επειδή οι εκδηλώσεις μας είναι ενδιαφέρουσες. Στο σχολείο διοργανώνουμε παρουσιάσεις, υπάρχουν δώρα του Άγιου Νικόλαου. Μερικοί άνθρωποι κάπου-κάπου πηγαίνουν στη συνεδρίαση του συμβουλίου του χωριού. Ιδιαίτερα ο Τάρας και η Σάσα τάσσονται υπέρ της οικολογίας, διαχωρισμός των απορριμμάτων. Εδώ τα απορρίμματα ρίχνονται στα ποτάμια και οι ντόπιοι πηγαίνουν στη συνάντηση για να μάθουν και να αποφασίσουν πώς να γίνεται τακτική αποκομιδή, τι χρειάζεται για εγκατάσταση κάδων. Αυτές είναι οι τρεις τομείς: ο σύλλογος, το σχολείο, το συμβούλιο του χωριού.
Η ομάδα ακόμη δεν βλέπει σημαντικές αλλαγές στο χωριό λόγω του γεγονότος ότι η Χάτα-Μαϊστέρνια εμφανίστηκε εκεί. Ωστόσο, υπάρχει σαφής κατανόηση ότι η διαδικασία συνεχίζεται. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες, για παράδειγμα, με το σχολείο: οι έφηβοι παρακολούθησαν τα ντοκιμαντέρ, έγιναν συναντήσεις με τους σκηνοθέτης. Οι διοργανωτές του έργου ακόμα και σήμερα μοιράζονται με το χωριό αυτό που έχουν, αλλά το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας δεν θα είναι άμεσα ορατό.
Το σπίτι-εργαστήριο έγινε ένα σημείο επαφών, επειδή οι άνθρωποι που ζουν στις πόλεις και έρχονται εδώ για προπονήσεις ή εκδρομές έχουν συχνά την ευκαιρία να ζήσουν σε άλλες πραγματικότητες, ιδίως, να επικοινωνούν με τοπικούς ανθρώπους που κάνουν κάτι δικό τους, και να δουν πώς όλα έχουν γίνει: οι κάλτσες, τα λικέρ, τα τυριά.
Οι σχέσεις πραγματικής ζωής, λέει η Αλιόνα Καραβάϊ, είναι δεμένες μόνο αν έρθετε εδώ για 2-3 μήνες. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ισχυρότερη επαφή της ομάδας είναι με την οικογένεια των ιδιοκτητών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπέγραψαν σύμβαση όχι μόνο για τη μίσθωση του κτιρίου, αλλά και για την παροχή τροφίμων για τα γκρουπ. Η Όλγα φροντίζει για οικιακά προϊόντα, μερικά από τα οποία προέρχονται από το περιβόλι τους και ο Βασίλ φροντίζει να ευχαριστήσει όλους τους επισκέπτες. Η κουζίνα στο σπίτι είναι μοντέρνα και άνετη.
Ωστόσο, έτσι δεν ήταν πάντα. Η Αλιόνα θυμάται ότι η κουζίνα δεν ήταν καθόλου έτσι:
— Έρχεστε το πρωί: τα πιάτα είναι κολλημένα μεταξύ τους, επειδή είναι κρύο, και δεν μπορείτε να τα ξεκολλήσετε, γιατί κάνει κρύο. Τώρα, βέβαια, όλα είναι ήδη πολύ ωραία και εμείς ίσως τότε δεν μπορούσαμε να σκεφτούμε ότι θα ήταν τόσο γαμάτο.
Επισκευές
Το 2014, η ομάδα ανέλαβε ένα μετατοπισμένο εβδομηντάχρονο χωριόσπιτο, με τρυπημένη σκεπή και σχεδόν πλήρη έλλειψη εγκαταστάσεων. Η σοφίτα έμοιαζε με το εγκαταλελειμμένο αποθήκη-μουσείο, όπως συμβαίνει στις παλιές κατοικίες. Σε ορισμένα σημεία δίχως στέγες.
Αρχικά, οι εργασίες επισκευής διευθύνθηκαν από τον Βίλια Τσουπάκ:
— Υπήρχε μια φυλακή: η σοφίτα ήτανε μπουκωμένη, όλα στάζονταν. Οι γκάζδα (ΣτΜ:. Ґазди – «οι ιδιοκτήτες» και «ο/η νοικοκύρης/νοικοκυρά» στο τοπικό διάλεκτο) έφυγαν μετά την πλημμύρα, και ήταν τόσο παρατημένο, πραγματικά τα είχε χάσει. Εμείς, επίσης, δεν είμαστε κι ό,τι κι ό,τι: ξαναερχόμασταν επί έξι μήνες, παρακολουθήσαμε τι συνέβαινε με το κτίριο και πώς έτρεχαν εδώ τα λύματα, παρακολουθήσαμε αν και θα μετακινείται. Τότε, υπήρχε βροχερό καλοκαίρι: πολύ νερό, όλο χύνονται, το νερό ρέει, και το σπίτι στέκεται… Στεκόταν και εξακολουθεί να στέκεται, να μένει.
Για να δημιουργηθούν στοιχειακές ανέσεων, δεν έχει περάσει μόνο ένας μήνας. Τώρα υπάρχει θεμέλιο, τότε το σπίτι ήταν κυριολεκτικά πάνω σε μερικές πέτρες υποστήριξης. Η ομάδα υπενθυμίζει ότι ήταν πράγματι αρκετά τρομακτικό να δούνε το σπίτι κυριολεκτικά κρεμασμένο στον αέρα κατά τη διάρκεια της εργασίας με το θεμέλιο. Ο Ταράς Κοβαλτσούκ λέει πως το σπίτι στέγαζε νέους ιδιοκτήτες με τον τρόπο του:
— Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που έχει το δικό του χαρακτήρα. Φαίνεται σαν κοντά στο δρόμο, από τον πολιτισμό – 7 χιλιόμετρα, αλλά εδώ αισθάνεστε ήδη πώς η φύση επηρεάζει τη ζωή ενός ατόμου, την ζωή που ήταν 100-200 χρόνια πριν. Στην πραγματικότητα, εκτός από το γεγονός ότι υπάρχει ρεύμα και το διαδίκτυο, οπτικά δεν άλλαξε τίποτα. Αυτή είναι η εγγύτητα της φύσης: κάπου βοσκεί η αγελάδα, από κάπου ακούγονται τα πουλιά, εκεί έπεσε το δέντρο. Σήμερα, ο ήλιος λάμπει, αύριο το χιόνι είναι ως τα γόνατα, συνέβαινε και τέτοιο. Υπάρχουν κάποιες προσαρμογές εδώ, αλλά είναι ενδιαφέρον γιατί δεν θα το δείτε στην πόλη.
Αυτός ο ρομαντισμός των ορεινών περιοχών επηρέασε επίσης την πορεία της ανασυγκρότησης, διότι όλοι οι πόροι έπρεπε να παραδοθούν και να ληφθεί μέριμνα. Ο Βίλια Τσουπάκ μας λέει ότι υπήρχαν πολλά πράγματα που ήταν δύσκολο να προβλεφθούν στην αρχή, σχεδιάζοντας τα πάντα στην πόλη:
— Όλες οι διαδικασίες καθυστερούν. Πραγματικά είναι σωστό να περιμένουμε από το να σχίσουμε τον κώλο, επειδή το περιβάλλον είναι, τα βουνά. Είναι πιο δύσκολο να γίνει εδώ παρά να κάνουμε κάπου στην πόλη. Μια κάτι δεν ήρθε έγκαιρα, μια συνδέσμους εκεί, μια ομάδα, είναι συσσωρευμένα υλικά εκεί, εδώ κάπως δεν τα έφεραν καλά, εκεί δεν σκεπάστηκε, είχαμε χάσει τα υλικά (ξύλινες σανίδες, τσιμέντο)…
Η αντιμετώπιση τον πραγμάτων με το χιούμορ, την ευθύνη και την κατανόηση κατά τα πρώτα χρόνια έχει μεταμορφώσει την εκσκαφέλη σοφίτα- σκουπιδαριό σε ξενώνα με 5 δωμάτια, η παλιά αποθήκη για σανό – σε μια μεγάλη αίθουσα θερινών σεμιναρίων για 30 άτομα και ένα αδιαπέραστο ισόγειο – σε κουζίνα με όλες τις ανέσεις.
Πόροι
Το 2014, το τμήμα της ομάδας που συνεργάστηκε με τον διεθνή οργανισμό MitOst, ανακοίνωσε σε όλο το δίκτυο τόσο στην Ουκρανία όσο και στο εξωτερικό, ότι υπάρχει η ιδέα ενός σπιτιού σεμιναρίων, υπάρχουν άνθρωποι που είναι έτοιμοι να ασχοληθούν και επομένως μπόρεσαν να προσελκύσουν όλους όσους δεν ήταν αδιάφοροι.
Ο προϋπολογισμός, ο οποίος αρχικά υπολογίστηκε, αναγκαστικά πολλαπλασιάστηκε κατά δύο φορές. Πρώτον, λόγω της παράδοσης των υλικών στην τοποθεσία. Τα κυρίως προβλήματα ήταν καθυστέρηση και επομένως ήταν απαραίτητο να ξεκαθαριστούν οι αναγκαίοι κατάλογοι. Αργότερα, τα λεφτά συγκεντρώθηκαν μεταξύ των μελών της ομάδας ή των φίλων τους, γεγονός που πολλαπλασίασε το κόστος του έργου.
Στην αρχή επενδύθηκαν οικονομικά 17 άτομα. Οι οικονομικές συνεισφορές κυμαίνονταν από 50 έως 5000 ευρώ, ανάλογα με τις δυνατότητες εκείνης της στιγμής. Η συνολική οικονομική συνεισφορά ήταν περίπου 20 χιλιάδες ευρώ. Περαιτέρω, περίπου 30 χιλιάδες επενδύθηκαν στο έργο στο στάδιο της υλοποίησής του.
Αρχικά, όλοι που κατά κάποιο τρόπο επένδυσαν στην Χάτα ήταν “στην ομάδα”, αλλά αργότερα αποδείχτηκε ότι δεν το χρειάστηκαν όλοι, επειδή κάποιος απλώς δώρισε ένα ποσό: η απόφαση για το αν θα βρεθεί κανείς στην poule λαμβάνονται από τον ίδιο τον δωρητή. Ορισμένα μέλη της ομάδας διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη συμβολή με το χρόνο ή των ικανοτήτων τους, χωρίς τα οποία το έργο δεν θα πραγματοποιείται ακριβώς.
Την βοήθεια ομάδας και εθελοντών ο Ταράς Κοβαλτσούκ αποκαλεί ανεκτίμητη:
— Εκτός από τα χρήματα, έναν πολύ σημαντικός πόρος είναι ο ανθρώπινος, υπήρξε, ωστόσο, μια πολύ μεγάλη υποστήριξη από τη στιγμή του crownfinging και την ολοκλήρωση απλής συμβολής των ανθρώπων που είχαν μεγάλο ενδιαφέρον γι ‘αυτό. Ήρθαν, έσκαψαν το χώμα, έριξαν τον πηλό, πέτρες, έστρωσαν το δρόμο, το δάπεδο από σκυρόδεμα, βάψανε, λουστράρησαν.
Οι ακριβείς υπολογισμοί των επενδύσεων σήμερα είναι δύσκολες, καθώς τα νέα κεφάλαια επανεπενδύθηκαν, εάν ήταν απαραίτητο, ρίχτηκε κι άλλο. Ωστόσο, η Αλιόνα Καραβάϊ τονίζει:
— Δεν είναι θέμα χρημάτων, αλλά ζήτημα ζωντανής ανθρώπινης ενέργειας, που επενδύεται εδώ. Είμαστε ενωμένοι με το γεγονός ότι υπάρχουν εκείνοι οι άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν. Όχι μόνο για να αναπτύξουν ιδέες, αλλά μπορούν και θέλουν να δουλέψουν στις σχέσεις, επειδή είμαστε επίσης δύσκολοι κατά καιρούς, συχνά τσακωνόμαστε. Πρέπει να έχουμε μια ομάδα με την οποία να μπορείς να διαφωνήσεις. Τσακωνόμαστε γιατί θέλουμε το καλύτερο για το σπίτι, μερικές φορές το βλέπουμε διαφορετικά. Υπάρχουν πολύπλοκες στιγμές. Είναι σαν την περιπέτεια: όπως ένα τρενάκι του λούνα παρκ, μια πάνω μια κάτω. Ο καθένας έχει το δικό του πιο δύσκολο στάδιο.
Άνθρωποι
Під час створення проекту «Хати Майстерні» спільна ідея об’єднала багатьох різних людей, кожен із яких, втім, мав свої власні потреби. Ольга Дятел, до Κατά τη δημιουργία του έργου “Χάτα-Μαϊστέρνια”, μια κοινή ιδέα ένωσε πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, ο καθένας όμως είχε τις δικές του ανάγκες. Η Όλγα Διάτελ, για παράδειγμα, ήρθε στην τοποθεσία το 2014, αμέσως μετά το “δημοψήφισμα” στην πατρική της Κριμαία. Ο Σάσκα Μοσκοβτσούκ και ο Ταράς Γριτσούκ είχαν μια εσωτερική ανάγκη να εργαστούν σωματικά για μια χρήσιμη υπόθεση: έσκαψαν ένα κομποστόλακκο, φτιάξανε το υδρογόνο και καθαρίσανε την βάση. Έτσι διαμορφώθηκε ομάδα: ο Μπογδάν Βέλγαν, η Όλγα Διάτελ, η Κατερίνα και η Όλγα Ζαρκό, η Αλιόνα Καραβάϊ, η Γούλια Κνιούπα, ο Ταράς Γριτσούκ, η Μάγδα Λαπσίν, η Άννα Μιγάλ, ο Σάσα Μοσκοβτσούκ, ο Σβιάτ Ποπόβ, η Τάνια Σκλιάρ, η Νατάλια Τραμμποβέτσκα, ο Βίλια και η Ιβάνκα Τσουπάκ.
Η βάση της ομάδας “Χάτα-Μαϊστέρνια” κατά την έναρξη του έργου ήταν άνθρωποι από όλη την Ουκρανία και το εξωτερικό. Αυτή ήταν η γεωγραφία των μελών της ομάδας το 2014.
Μια πολύ σημαντική συμβολή έγινε από τον Μπόγδαν Πετριτσούκ: έδειξε και οδήγησε την ομάδα σε αυτή τη τοποθεσία, ρύθμισε τα πρώτα κανάλια επικοινωνίας και ανέπτυξε το έργο απ΄ την αρχή. Είναι ιδιαίτερη αξία των εθελοντών που κυριολεκτικά συγκεντρώθηκαν από όλο τον κόσμο.
Ο κοινός στόχος έγινε ένα φίλτρο για τα συναισθήματα και τη φιλία: σε διάφορες διαδικασίες, μερικοί άνθρωποι απομακρύνθηκαν από το έργο, ενώ ήρθαν άλλοι. Ο Ταράς Κοβαλτσούκ λέει πως εμφανίστηκαν πολλά:
— Αυτό το ερώτημα τι είναι η φιλία. Αυτή η ανιδιοτελής αμοιβαία βοήθεια, υποστήριξη και αγάπη, αλλά μόνοι μας δημιουργούμε τα προβλήματα και μετά ψάχνουμε λύσεις. Είμαστε ενωμένοι με το γεγονός ότι θέλουμε να κάνουμε κάτι, να δημιουργήσουμε, να μην φοβόμαστε να το κάνουμε. Δημιουργήσαμε ένα μέρος όπου οι άνθρωποι έρχονται, χωρίζονται σε ομάδες ενδιαφέροντος και προχωράνε να κάνουν κάτι. Αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα για μένα.
Ο Ταράς Κοβαλτσούκ
— Για μένα είναι πραγματικά ένας τόπος όπου έχω ξεκούραση, γιατί η ζωή είναι ένα τόσο δυναμικό πράγμα και κάθε μέλος της ομάδας είναι πολύ απασχολημένο και όλοι μαζί συναντιόμαστε μία φορά το χρόνο. Αυτός είναι ο τόπος όπου μπορώ να έρθω και να ξέρω ότι δεν πρόκειται να βιαστούμε οπουδήποτε, εδώ ο χρόνος κυλάει αργά, καθυστερεί. Και ακόμα πολύ ωραίο – είναι ένα περιβάλλον με τους ανθρώπους, όταν έρχεσαι και η γιαγιά στο βουνό θυμάται πώς είναι το όνομά σου, και με τι ασχολείσαι.
— Αυτός είναι ο τόπος σα να ήρθα στην γιαγιά μου. Νοστιμότερα τριπλάσια, ο ήλιος λάμπει φωτεινότερα. Όλα είναι τόσο αληθινά.
Την ομάδα ενώνει μια τρέλα. Το έργο είναι δύσκολο να χαρακτηριστεί ως εμπορικό, επειδή κανείς δεν περιμένει αποπληρωμή. Την μεγαλύτερη ευχαρίστηση φέρνουν η χαρά και η ανταπόκριση των επισκεπτών και η συνεργασία με άλλα πρότζεκτ.
Η Αλιόνα Καραβάϊ
— Για μένα, αυτό είναι ένα άλλο σπίτι. Όταν βλέπετε φωτογραφίες και αισθάνεστε τη μυρωδιά. Αυτό εξακολουθεί να είναι το σπίτι για τους ανθρώπους. Για μένα, αυτό είναι ένα μέρος όπου μπορείς να καλείς το κόσμο, και συνειδητοποιείς ότι οι άνθρωποι εδώ νιώθουν καλά, νιώθουν ζεστασιά. Αυτό δεν πρέπει να είναι πολυτελές.
Ο Βίλια Τσουπάκ βλέπει δύναμη στο ποσοτικό πλεονέκτημα της ομάδας:
— Στην ευρεία ομάδας υπάρχει νόημα, αν κάποιος είναι εξαντλημένος, ο άλλος το προχωράει. Γιατί εάν υπήρχε ένας ή δύο άτομα, θα έχουν πέσει ξηροί.
Σήμερα, η Χάτα-Μαϊστέρνια είναι ένα σημείο όπου διασταυρώνονται πολύ διαφορετικοί άνθρωποι, όπου αρχίζουν και ξεκινάνε πολλά στο επίπεδο της ιδέας, η οποία αργότερα πάει και αναπτύσσεται. Ο χώρος αυτός για τον καθέναν έχει γίνει κάτι το ιδιαίτερο.
Ο Βίλια Τσουπάκ
— Έχω ένα πολύ συγκεκριμένο συναίσθημα. Ξέρεις πώς λένε: «Νόμιζα πως είναι ο έρωτας, αλλά αποδείχθηκε πως ήταν μια εμπειρία». Η εμπειρία είναι τεράστια. Λοιπόν, υπάρχουν εκείνες οι στιγμές, η φύση είναι, αλλά αυτή η τεράστια εμπειρία των σχέσεων με τους ανθρώπους, την ομαδική εργασία. Με αυτό ερχόμουν, χρειαζόμουν αυτήν την εμπειρία.
Τα σχέδια
Οι δυνατότητες του έργου σήμερα είναι πολύ ευρείες, ώστε όλα τα μέλη της Χάτας-Μαϊστέρνιας συχνά συζητούν νέα σχέδια.
Η διοίκηση σχεδιάζει να κάνει έναν χάρτη των διαδρομών γύρω και για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητο πρώτα να μελετηθεί ο τόπος. Ο Βίλια Τσουπάκ βασίζεται στην προηγούμενη εμπειρία του, λέει, όταν οι άνθρωποι έρχονται εδώ, είναι απαραίτητο να έχουμε να τους προσφέρουμε:
— Πρέπει να αναπτύξουμε διαδραστικές μηχανές. Θέλουμε και zip line εδώ για να ρίξουμε, κάτι όταν έρθουν να έχουν κάποια ελκυστικά πράγματα. Αλλά πρέπει να βασιστούμε στην Γουτσούλσινα, να πάμε στο Γιάβοριβ, να πάμε στη Πίσανιϊ Κάμιν, το χειμώνα να πάμε στο Ραμιχάλκιβ.
Το zip line
είναι ένα τουριστικό αξιοθέατο, τεντωμένο σε ύψος ενός σχοινιού, με το οποίο, με τη δράση του δικού του βάρους, κινείται ένα άτομο, στερεωμένο σε αυτό με τη βοήθεια μιας συσκευής που παρέχει ελεύθερη ολίσθηση.
Ο Ταράς Κοβαλτσούκ τονίζει ότι οι επισκέπτες έρχονται εδώ για κάτι αυθεντικό:
— Στην πραγματικότητα, πολλά μπορούν να γίνουν για ανθρώπους που θέλουν να παρατάνε τα πάντα στην πόλη και θέλουν να κάνουν κάτι εδώ. Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε, στο μέλλον μπορούμε να δημιουργήσουμε πολλά πράγματα.
Η ομάδα έχει επίσης σκέψεις για την επέκταση του έργου. Η Αλιόνα Καραβάϊ πιστεύει ότι το έργο αναπτύσσεται πολύ οργανικά:
— Η ομάδα εξακολουθεί να έχει πολλή ενέργεια και μου φαίνεται ότι θα έρθει μια στιγμή που μπορούμε να πούμε “εδώ όλα είναι εντάξει” και να προχωρήσουμε. Ίσως τότε θα κλιμακώνουμε. Η ενέργειά μας είναι ακόμα εδώ, θέλουμε να αναπτυχθεί εδώ. Εδώ τα αγόρια θέλουν να αναπτύξουν τις διαδρομές, καίγονται μ’ αυτό, εγώ και η Νατάλια θέλουμε να δούμε πως να δουλέψουμε με το σχολείο. Και εκεί θα δούμε.
Σήμερα “Χάτα-Μαϊστέρνια” παίρνει πολλή ενέργεια από την ομάδα, αλλά και δίνει πολλή. Η Αλιόνα Καραβάϊ λέει:
— Αυτή είναι μια διαδικασία, και σε αυτή τη διαδικασία, υπήρχαν οι καλές στιγμές και οι στιγμές που σκέφτεσαι “δεν πάει άλλο, δεν μπορώ”. Διότι, όπως είπε ο Βίλια, αυτό είναι μια σχέση και η οικοδόμηση των σχέσεων είναι μια πολύ δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία. Καλά, αλλά νομίζω πως βαδίζουμε από στάδιο σε στάδιο, όχι σε έναν κύκλο.
Ο Ταράς Κοβαλτσούκ συμπληρώνει:
— Τουλάχιστον δεν είμαστε απογοητευμένοι. Είναι 100 %!
