Κρίστοφ Λακαρέν. Το κρασί κατά το δοκούν

Παρόλο που τα σταφύλια καλλιεργούνται σε όλες σχεδόν τις ηπείρους, πολλές περιοχές έχουν ιδιαίτερη δυνατότητα να δημιουργήσουν πραγματικά εκλεκτά κρασιά.

Οι ευνοϊκές για τους αμπελώνες περιοχή είναι στον παράλληλο εντός των ορίων 30° και 50° βόρειου και νότιου γεωγραφικού πλάτους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε κρύες συνθήκες τα σταφύλια δεν ωριμάζουν, και σε υψηλές θερμοκρασίες οι ρώγες ωριμάζουν πολύ γρήγορα και έχουν μια συγκεκριμένη γεύση.

Θεωρείται πως τα καλύτερα κρασιά μπορούν να γίνουν στον 45ο παράλληλο. Ονομάζεται «αμπελοοινικό παράλληλο». Σε αυτό το γεωγραφικό πλάτος, υπάρχουν διάσημες αμπελουργικές περιοχές όπως η γαλλική Βουργουνδία και το Μπορντό, καθώς και το ιταλικό Πεδεμόντιο.

Αλλά το κλίμα είναι μόνο ένας από τους σημαντικούς παράγοντες για την καλλιέργεια ποιοτικών σταφυλιών. Γενικά, το κρασί είναι προϊόν της περιοχής του. Στον τομέα της οινοποίησης υπάρχει ένας ειδικός όρος για αυτό και ονομάζεται αμπελοτόπι (ή terroir). Που σημαίνει ένα συνδυασμό τέτοιων φυσικών και γεωγραφικών παραγόντων όπως το κλίμα, το είδος του εδάφους, τα γεωγραφικά ανάγλυφα, άλλα φυτά που φυτρώνουν σ’ αυτό το έδαφος. Όλα αυτά επηρεάζουν τη γεύση των σταφυλιών και του κρασιού. Για αιώνες, οι οινοπαραγωγοί αναζητούν έδαφος με εξαιρετικό συνδυασμό όλων των απαραίτητων φυσικών παραγόντων.

Το Σαμπό

Μαζί με το Κάτω Ποδνιπρόβια, Ζακαρπάττια και Κριμαία, η Βεσσαραβία είναι μία από τις οινοπαράγωγες περιοχές της Ουκρανίας. Ένα από τα κέντρα της οινοποίησης στη Βεσσαραβία είναι το χωριό Σαμπό. Βρίσκεται στις όχθες της εκβολής του Δνείστερου, κοντά στον σημείο όπου το ποτάμι εισέρχεται στη Μαύρη Θάλασσα, μόλις 8 χλμ. από το Μπίλγοροδ-Δνισρόβσκιϊ και 70 χλμ. από την Οδησσό.

Η περιοχή του Σαμπό από καιρό θεωρείται ευνοϊκός τόπος για την οινοποίηση, επειδή το χωριό βρίσκεται ανάμεσα 46ου και 47ου «αμπελοοινικού παράλληλου». Επιπλέον, το Σαμπό έχει ένα ήπιο κλίμα, ζεστό αέρα στέπας και αμμώδη εδάφη, και επομένως ιδανικές συνθήκες για την καλλιέργεια και την ωρίμανση των σταφυλιών.

Η ιστορία του Σαμπό ξεκίνησε πριν από 500 χρόνια, όταν ο Τούρκικος νομαδικός λαός ίδρυσε εδώ το χωριό του και το ονόμασε Ασά-Αμπάγκ, το οποίο μεταφράζεται στα τουρκικά ως «Κάτω Κήπους». Τον 19ο αιώνα οι μετανάστες από το γαλλόφωνο καντόνι Βο δυτικής Ελβετίας ήρθαν εδώ ψάχνοντας για ένα ιδανικό τόπο παρασκευής κρασιών. Λόγω της ιδιαιτερότητας της προφοράς, οι Γάλλοι ονόμασαν αρχικά τον οικισμό τους Σάμπα, και στη συνέχεια ήδη με εντελώς γαλλικό τρόπο – Σαμπό.

Ο πρώτος άποικος και ιδρυτής της αποικίας ήταν ο Ελβετός βοτανολόγος και οινοποιός ο Λούης Ταρδάν (Louis-Vincent Tardent). Έφθασε σε αυτά τα εδάφη το 1822, που θεωρείται η επίσημη ημερομηνία εγκατάστασης ενός γαλλικού οικισμού που ονομάζεται Σαμπό.

Σταδιακά, ολόκληρη η παράκτια λωρίδα της εκβολής του Δνείστερου μετατράπηκε σε αμπελώνας.

Ο Κρίστοφ

Ο Κρίστοφ Λακαρέν είναι ένας αριστοκράτης από παππού προς παππού. Από την μητρική γραμμή φέρει τον τίτλο του Μαρκησίου ντε Φαμπιανί. Η κύρια δραστηριότητα της οικογένειας Λακαρέν ήταν η παραγωγή αγαθών για τη βιομηχανία του κινηματογράφου και φωτογραφίας.

Επιπλέον, ο Κρίστοφ εργαζόταν σε οικογενειακό αγρόκτημα από την παιδική ηλικία, όπου έμαθε να ασχολείται με τα ζώα, να οδηγεί τα τρακτέρ, να καλλιεργεί καπνό και – κάτι φυσικό για την περιοχή παραγωγής κρασιού στο Μπορντό, από όπου προέρχεται – να φτιάχνει κρασί. Ο Λακαρέν έλαβε οικονομική εκπαίδευση. Στη συνέχεια, αγόρασε ένα πτωχυμένο εργοστάσιο παραγωγής αγαθών φωτογράφησης και μετά από επτά χρόνια το πώλησε ήδη ως επιτυχημένη και κερδοφόρα επιχείρηση. Αυτό επέτρεψε στον μαρκήσιο απόκτηση παγίου κεφαλαίου.

Ο Κρίστοφ εφεύρε το πρώτο του άρωμα, όταν ήταν μόλις 10 ετών, αναμειγνύοντας δύο μπουκάλια αρώματος της μητέρας. Η μαμά ήταν πολύ θυμωμένη, θυμάται ο Λακαρέν. Παρόλα αυτά δεν άφησε το χόμπι του. Εργάστηκε για τρία χρόνια σε εταιρία αρωμάτων στο Παρίσι, όπου δημιούργησε νέα αρώματα. Ως συνεργάτης ο Λακαρέν είχε εργαστεί με ειδικούς εργοστάσιου καλλυντικών στην Λβιβ, όπου μέσα σε ενάμιση χρόνο έχει δημιουργήσει 21 αρώματα. Κάθε άρωμα ονομαζόταν με το κάποιο όνομα του «καταλόγου του Δον Ζουάν» του Αλεξάνδρ Πούσκιν – η Άννα, η Μαρία, η Ελισαβέτα, η Νατάλια… Η ιδέα της δημιουργίας μιας τέτοιας συλλογής εμφανίστηκε στο Λακαρέν μετά την επίσκεψη του Μουσείου Πούσκιν στην Οδησσό.

Για πρώτη φορά ο Κρίστοφ Λακαρέν έφθασε στην Ουκρανία το 2001, κατόπιν πρόσκλησης ενός φίλου, γάλλου φιλάνθρωπου, ο οποίος διοργάνωσε διαγωνισμό των σαλπιγκτών στην Τερνόπιλ. Εκεί ο μαρκήσιος συναντήθηκε με την συντονιστή του Ωδείου της Οδησσού, την πιανίστα Μαριάννα – την μέλλουσα του σύζυγο.

Έναν χρόνο, ο Κρίστοφ έζησε ανάμεσα στην Λβιβ και την Οδησσό. Την πρώτη του γνωριμία με την Οδησσό θυμάται τόσο καλά σαν να ήταν εχθές:

— Θυμάμαι την Οδησσό το 2002. Ήταν πρωί. Ταξί – το παλιό αμάξι «Πομπέδα». Ρωτάω τον οδηγό: «Πόσο χρονών είναι το αυτοκίνητό σας;» Λέει: «Δεν μέτρησα πόσο χρονών είναι, αλλά ξέρω ότι ήταν το 1953.» Τότε σκέφτηκα για ένα υπέροχο σημάδι!

Τελικά, ο Κρίστοφ μετακομίζει στην Οδησσό, παντρεύεται την Μαριάννα και δημιουργεί μια οικογένεια. Τώρα το ανδρόγυνο μεγαλώνει δύο κόρες: την μεγαλύτερη Σοφία και την μικρότερη Μαρία. Γενικά, ο Κρίστοφ Λακαρέν έχει επτά παιδιά από διάφορους γάμους.

Σιντριβάνια αρώματος

Το 2004, με πρωτοβουλία του Λακαρέν, στο δημόσιο κήπο της Οδησσού εγκαταστάθηκε ένα σιντριβάνι, το οποίο, εκτός από το νερό, σε ζεστές εποχές ψεκάζει με αρώματα. Ο Κρίστοφ το έκανε δώρο στην Οδησσό με την ευκαιρία της 210ης επετείου της πόλης, καθώς και προς τιμήν της αγαπημένης του Μαριάννας. Ο καλλιτέχνης Ολεξάνδρ Τόκαρεβ έγινε γλύπτης της σύνθεσης «Η Κρήνη της Αγάπης – Ζωντανή Κρήνη». Το γλυπτό απεικόνιζε έναν άνδρα και μια γυναίκα, και κάτω από αυτά – ένα μπολ με νερό, όπου καθημερινά πρόσθεταν 250 ml αρώματος. Η οσμή για το σιντριβάνι μέσω της ψηφοφορίας επιλέχθηκε από τους ίδιους τους Οδησσέους. Η δοκιμή των αρωμάτων του Λακαρέν οργανώθηκε από το Μουσείο Πούσκιν. Η σύζυγος του Κρίστοφ η Μαριάννα με βοήθεια των συναδέλφων της οργάνωσαν τη μουσική συνοδεία αυτής της δράσης. Στο τέλος, η επιλογή της Οδησσού ήταν μια παραλλαγή με νότες της θάλασσας και της ακακίας.

Λένε πως ο Κρίστοφ Λακαρέν για δημιουργία ενός τέτοιου σιντριβάνι εμπνεύστηκε από το ποίημα του Αλεξάνδρ Πούσκιν «Η Πηγή Του Μπαχτσε-Σαράϊ». Και δεν είναι τυχαία, επειδή τα δύο σιντριβάνια – «Κρήνη της Αγάπης» και «Ελπίδα Κριμαίας» – δημιουργήθηκαν από τον Λακαρέν στο Μπαχτσισαράϊ. Η βάση της πρώτης αρωματικής κρήνης ήταν ένα πικάντικο άρωμα, και για το δεύτερο επιλέχθηκε το άρωμα της κριμαϊκής λεβάντας.

Την άνοιξη του 2008 στο Πάρκο Πριμόρσκιϊ της Αλούστας ξεκίνησε την λειτουργία άλλο ένα σιντριβάνι του Λακαρέν. Απεικόνιζε μια γοργόνα με τρία μεγάλα κοχύλια. Για το συγκεκριμένο σιντριβάνι επιλέχθηκε άρωμα με γλυκές νότες.оматом.

Σήμερα κανένα από αυτά τα σιντριβάνια δεν λειτουργεί.

Σατό

Ο Κρίστοφ Λακαρέν με το αυτοκίνητο συχνά πήγαινε γύρω την Οδησσό – για επίσκεψη ιστορικά μέρη. Κάποτε, αφού διάβασε το ποίημα του Πούσκιν «Αμπέλια» (ΣτΜ:.-. А.С.Пушкин. Виноград.), αποφάσισε να πάει στο χωριό Σαμπό:

— Είδα μια θαυμάσια γη. Εδώ είναι ένα υπέροχο κλίμα και τόσο φρέσκο αέρα! Δεν είχε περάσει μία εβδομάδα πως αποφάσισα να κάνω κάτι εδώ.

Ο Λακαρέν ανακάλυψε ότι ένα μέρος των αμπελώνων που ανήκαν στο κρατικό αγρόκτημα Λένιν ήθελαν να τα ξεριζώσουν. Ο Κρίστοφ συγκλονίστηκε ότι υπήρχε ένα αμπέλι από σπάνιες ποικιλίες σταφυλιών, και αποφάσισε να πάρει αυτές τις εκτάσεις προς ενοικίαση. Οι μέτοχοι του έδωσαν μίσθωση 150 εκταρίων και ο μαρκήσιος άρχισε καλλιέργεια της αμπελώνας.

Στις εκμισθωμένες εκτάσεις υπήρχαν κάβες, ϊδάλνια (ΣτΜ: укр.. – їдальня, χώρο εστίασης όπου επιχειρήσεις παραγωγής οργανώνουν σύτηση για εργαζόμενους κατά τη διάρκεια της ημέρας, τις βραδινές και νυχτερινές βάρδιες και, εάν χρειάζεται, παραδίδουν ζεστά πιάτα απευθείας), στάβλοι και αχυρώνες, όπου κάποτε ήταν τρακτέρ. Ο Κρίστοφ ενδιαφέρθηκε για το γεγονός ότι το κτίριο του αχυρώνα χτίστηκε από τους Ελβετούς αποίκους το 1822. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι ένα από τα πρώτα κτίσματα του χωριού, που στέκονται ακόμη στην ιστορική γη. Στο αγρόκτημα του, ο ίδιος ο μαρκήσιος οργάνωσε τον εφοδιασμό με νερό και αποχέτευση.

Ο Κρίστοφ παρουσιάζει ένα κελάρι κρασιών – χώρους όπου παρασκευάζεται και αποθηκεύεται κρασί. Εδώ το κρασί είναι φτιαγμένο σύμφωνα με τις αρχαίες γαλλικές συνταγές. Επιπλέον, ο Λακαρέν παράγει κρασί με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, χωρίς να εφαρμόζει κατ ‘αρχήν χημικές ακαθαρσίες.

Στο Σαμπό πραγματοποιείται ολοκληρωμένος κύκλος παραγωγής οίνου: συγκομιδή σταφυλιών, παραγωγή, εμφιάλωση, αντοχή, συσκευασία και παράδοση σχεδόν σε όλη την Ουκρανία. Αυτοί οι οίνοι στην Ευρώπη ονομάζονται «του κάστρου». Αυτό σημαίνει ότι το προϊόν παράχθηκε από την αρχή και το τέλος σε ένα μοναδικό οινοποιείο – σατό (γαλ. – shateau).

Χρόνος αντοχής κρασιών στο Σαμπό – τουλάχιστον 9 μήνες. Ο μαρκήσιος δείχνει το κελάρι με φιάλες 2013-2015. Ανάλογα με την ποικιλία και τον τύπο της πολιορκίας, το κρασί σε διαφορετικά στάδια παραγωγής διατηρείται σε διαφορετικές θέσεις και σε διαφορετικές γωνίες. Μερικά μπουκάλια πρέπει να μεταγυρίζονται πολλές φορές εντός της ημέρας.

Ο Κρίστοφ Λακαρέν ξεκίνησε την οινοποιία ως χόμπι και όχι ως επιχείρηση. Για αυτόν, αυτό είναι ένα μεγάλο δημιουργικό πείραμα:

– κάθε φορά πρέπει να σκεφτεί τι μπορεί να κάνει καλύτερα..

Ο Λακαρέν καλλιεργεί 14 ποικιλίες σταφυλιών, μεταξύ των οποίων 7-8 κύριες: Cabernet, Sauvignon, Rkatsiteli, Chardonnay, Μαύρο Οδησσού (ΣτΜ: укр.. – Одеське чорне,. κόκκινο ξηρό κρασί.)… Στο αγρόκτημα του υπάρχουν σκυλιά, γάτες, κότες, πρόβατα, κατσίκια κλπ.

Επαγγελματικές παγίδες

Για μερικά χρόνια, ο Λακαρέν κατέθετε έγγραφα και έδιδε δείγματα οίνου για να νομιμοποιήσει την παραγωγή του και να αποκτήσει άδεια πώλησης. Στις αρχές του 2016, η φορολογική υπηρεσία κατηγόρησε τον Λακαρέν για το παράνομο εμπόριο οινοπνευματωδών ποτών. Από τον μαρκήσιο κατέσχεσαν τον εξοπλισμό και σφράγισαν την αποθήκη των τελικών προϊόντων. Όταν άρχισε να κατανοείτε η κατάσταση, αποδείχθηκε ότι για την παραγωγή και πώληση του κρασιού για τον Λακαρέν είναι απαραίτητα τουλάχιστον 14 άδειες. Την άνοιξη του 2016, ο Κρίστοφ Λακαρέν έλαβε άδεια και σφραγίδα ειδικού φόρου κατανάλωσης για τη χειρωνακτική παραγωγή οίνου και, στη συνέχεια, άδεια εξαγωγής. Επιπλέον, το 2016 το κοινοβούλιο ακύρωσε άδεια για μισό εκατομμύριο γρίβνα για το χονδρικό εμπόριο οίνου από πρώτες ύλες της δικής του παραγωγής.

Αλλά εδώ δεν έχουν τελειώσει τα προβλήματα. Οξύνθηκαν οι σχέσεις του με τους ιδιοκτήτες, με τους οποίους συνήφθησαν συμβάσεις υπεκμισθώσεων. Στο τέλος του ίδιου έτους το 2016, σε αγρούς που νοικιάστηκαν από τον Λακαρέν άγνωστοι με μπουλντόζες προσπάθησαν να καταστρέψουν αμπελώνες. Συγκεκριμένα, οι εισβολείς είχαν κλέψει στήλες από σκυρόδεμα σ’ οποίους στηριζόταν οι αμπελώνες. Ο Λακαρέν απευθυνόταν στην αστυνομία, αλλά ούτε οι κλέφτες ούτε οι κακοποιοί τους αμπελώνες δεν τιμωρήθηκαν:

— Στην Ουκρανία, δεν συμπαθούν τους ανταγωνιστές. Αυτό είναι ένα μονοπωλιακό σύστημα. Επιπλέον, η διαφθορά… Δυστυχώς, πρέπει να πω ότι η διαφθορά είναι γενετική συνιστώσα όχι μόνο της Ουκρανίας, αλλά και της περιοχής γενικά. Όταν στη δεκαετία του ’30 του περασμένου αιώνα υπήρχαν ροζκουρκούλεννια (ΣτΜ:.укр. – розкуркулення, εκκένωσης, μαζικός φόνος, απέλαση, ασιτία.), κολεκτιβοποίηση οι άνθρωποι δεν είχαν να φάνε, με τι να ζήσουν. Για να επιβιώσουν, μόνο που μπορούσανε – να κλέψουνε.

— Θυμάμαι τις διαταραχές του Μαΐου του 1968 (τότε στη Γαλλία υπήρξαν φοιτητικές διαδηλώσεις, μαζικές διαταραχές και απεργίες με συμμετέχοντες σχεδόν 10 εκατομμύρια άτομα, που οδήγησαν σε αλλαγή κυβέρνησης και σε αλλαγές στη γαλλική κοινωνία ως εξής). Υπήρχε φοβερό χάος. Τι κάνει το κράτος; Ο ελάχιστος μισθός αυξάνεται κατά 60%. Υπήρξε πληθωρισμός, αλλά γενικά ήταν ο βέλτιστος τρόπος για να επιβιώσει κανείς την κρίση. Δεν μπορεί να ειπωθεί ότι αν αυξήσουν τους μισθούς, οι επιχειρήσεις θα χρεοκοπήσουν. Οι επιχειρήσεις πρέπει να μάθουν να εργάζονται πιο παραγωγικά και ποιοτικά. Στη συνέχεια, μπορούν να πωλούν πιο ακριβά, να εξάγουν.

Ειλικρινά, σκέφτηκα να φύγω από την Ουκρανία τον Δεκέμβριο του 2013, όταν ξεκίνησε η αναταραχή. Ένιωσα ότι κάτι πήγε στραβά στην χώρα. Ζήτησα γνώμες – μου είπαν ότι όλα θα πάνε καλά. Ελπίζουμε πως όχι αύριο, αλλά σε λίγα χρόνια η Ουκρανία να γίνει καλύτερη. Πιστεύω ότι υπάρχουν ορισμένες μεταρρυθμίσεις, βλέπω την επιθυμία για αλλαγές στη δομή της χώρας. Να μην είναι σαν την Ευρώπη ή ως τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά να είναι πραγματική Ουκρανία, με λιγότερη διαφθορά.

Η ιστορία του Κρίστοφ Λακαρέν ντε Φαμπιανί συνεχίζει να εξελίσσεται μέσω του θυελλώδους ρομαντικού χαρακτήρα του, της επιθυμίας για πειράματα και ανακαλύψεις. Και τι ακριβώς μπορείτε να μάθετε από τον μαρκήσιο, εκτός από τα πολλά ταλέντα του – την ικανότητα να απολαμβάνετε τη ζωή.

— Η ζωή δεν είναι απλώς δουλειά, καταλαβαίνετε; Δεν χρειάζεται να σκεφτείτε μόνο τα χρήματα. Η ευτυχία είναι απαραίτητη. Μου αρέσει η ζωή ακόμη και όταν υπάρχουν προβλήματα με τη διοίκηση, τους ιδιοκτήτες, το κράτος. Και υπάρχουν προβλήματα σε κάθε χώρα, ακόμη και πολύ επιτυχημένα.

Καθώς γυρίσαμε

Σχετικά με την επίσκεψή μας στην Οδησσό, το ταξίδι προς το αγρόκτημα του Λακαρέν στο Σαμπό και τα χέρια που μυρίζουν σαν καραβίδα στο βιντεομπλόγκ: