Wojska Federacji Rosyjskiej zajęły Krym jeszcze w 2014 roku i to właśnie od tego wydarzenia rozpoczęła się wojna rosyjsko-ukraińska, która w 2022 roku rozprzestrzeniła się na całe terytorium Ukrainy. Pomimo pewnej liczby zwolenników „ruskiego miru” na Krymie i mitów o jego przynależności do Rosji, proukraińscy obywatele mieszkali tu od zawsze. W momencie wybuchu wojny część z nich wyjechała na tereny kontrolowane przez władze ukraińskie. Jednak niektórzy ukraińscy patrioci pozostali na Krymie i stawiają opór rosyjskiej okupacji, świadomi ryzyka nielegalnego zatrzymania i uwięzienia.
Eksplozja składu ropy naftowej w Sewastopolu. Zdjęcie: Unian.
Rozpowszechnianie ukraińskich symboli
Jednym z najczęstszych sposobów manifestowania proukraińskiego stanowiska są symbole narodowe. W rocznicę początku pełnowymiarowej inwazji rosyjskiej w 2023 roku nieznane osoby zawiesiły niebiesko-żółtą flagę na łuku Przystani Grafskiej w Sewastopolu.
Ukraińska flaga na łuku Przystani Grafskiej w Sewastopolu. Zdjęcie z otwartych źródeł.
W marcu 2023 roku we wsi Hrusziwka nieopodal Sudaku na maszcie telefonii komórkowej powiewała ukraińska flaga. Pułkownik Władysław Nazarow, rzecznik dowództwa operacyjnego „Południe”, zauważył, że flaga jest jednym z symboli oporu wobec rosyjskich najeźdźców, który pomimo ścigania karnego i stosowania represji przez Federację Rosyjską nie tylko się umacnia, ale także się rozprzestrzenia.
Litera Ї jako symbol oporu. Zdjęcie z otwartych źródeł.
O tym, że Krym to Ukraina, a Siły Zbrojne Ukrainy są blisko przypomina także graffiti z ukraińskimi symbolami, namalowane przez partyzantów z ruchu „Żółta Wstążka”. W 2023 roku takie malunki zostały zauważone w Symferopolu, Sewastopolu, Jałcie oraz Kerczu.
Dywersje w armii rosyjskiej. „Atesz”
We wrześniu 2022 roku powstał wojskowy ruch partyzancki „Atesz” (od krymsko-tatarskiego słowa „Ogień”), który działa na tymczasowo okupowanych terenach oraz w Federacji Rosyjskiej. W skład organizacji wchodzą Tatarzy krymscy, Ukraińcy i Rosjanie. Zmobilizowali się do armii rosyjskiej w celu przekazywania Siłom Zbrojnym Ukrainy informacji o pozycjach i formacjach okupantów, przeprowadzenia sabotażu i zniszczenia armii rosyjskiej od wewnątrz.
Symbole ruchu ATESZ. Zdjęcie z otwartych źródeł.
W listopadzie 2022 roku aktywiści zlikwidowali trzydziestu okupantów przebywających w szpitalach wojskowych w Symferopolu. W grudniu spalili bazę zmobilizowanych wojsk rosyjskich we wsi Sowietśke. W styczniu 2023 roku wyeliminowano dwóch funkcjonariuszy Rosgwardii (Federalnej Służby Wojsk Gwardii Narodowej Rosji — przyp. tłum.), którzy podróżowali autostradą z Sewastopola do Symferopola, a w lutym zostały wysadzone tory kolejowe pod Symferopolem. Według stanu na początek lutego 2023 roku organizacja liczyła dwa tysiące osób — agentów w szeregach rosyjskiej armii i Rosgwardii.
W maju 2023 roku członkowie ruchu „Atesz” przeniknęli do głównych fortyfikacji rosyjskich najeźdźców w wiosce Mołoczne niedaleko Eupatorii. Ocenili gotowość wroga do odparcia ukraińskiego desantu z Morza Czarnego, dowiedzieli się, jak Rosja zorganizowała swoją obronę oraz gdzie znajdują się punkty ostrzału.
Struktury obronne okupantów w pobliżu Eupatorii. Zdjęcie z otwartych źródeł.
Ponadto aktywiści odnotowali transfer sprzętu, amunicji i paliwa Federacji Rosyjskiej na linię frontu na autostradzie Noworosyjsk — Krasnodar i w Krasnoperekopsku. „Przekazali pozdrowienia” okupantom pilnującym instalacji S-300 (sowieckiego kompleksu rakiet przeciwlotniczych o zasięgu do 300 km) na lotnisku w Krasnoperekopsku, z którego Rosjanie ostrzeliwują ukraińskie miasta. Aktywiści podkreślili, że nie pozwolą na zaopatrywanie najeźdźców, którzy prowadzą zbrodniczą wojnę przeciwko Ukrainie.
Później, 18 maja, członkowie ruchu poinformowali o wysadzeniu torów kolejowych w pobliżu Bachczysaraju, co przez pewien czas uniemożliwiało ruch na odcinku Sewastopol — Symferopol oraz utrudniało transportowanie sprzętu rosyjskiego do Zaporoża, Podnieprowia i Tawrii.
Transport koleją ciężkiego sprzętu wojskowego okupantów. Zdjęcie z otwartych źródeł.
Ponadto partyzanci wsypują piasek do zbiorników paliwa wrogich transporterów opancerzonych, unieruchamiając pojazdy, prowadzą rozpoznanie i monitorują administrację okupacyjną.
Przeszkadzanie okupantom i kolaborantom. „Sprzeciw Narodu”
Od lutego 2023 roku na tymczasowo okupowanym Krymie działa ruch oporu „Sprzeciw Narodu”. W tym samym miesiącu w Teodozji partyzanci spalili samochód z literą Z, symbolizującą pełnowymiarową inwazję Rosji na Ukrainę. Zauważyli, że nie był to jedyny taki przypadek. Aktywiści ostrzegli również przed przygotowaniami do deokupacji. Zaapelowali o informacje na temat obecności rosyjskich wojsk i sprzętu na tymczasowo okupowanych terytoriach, a w szczególności na Krymie.
Spalony samochód. Zdjęcie z otwartych źródeł.
W marcu 2023 roku w Eupatorii partyzanci przedostali się na teren budowy rosyjskich fortyfikacji w pobliżu morza i opublikowali wideo. W przeddzień 18 marca, w rocznicę pseudoreferendum Federacji Rosyjskiej w sprawie statusu Krymu, aktywiści rozprowadzali ulotki ostrzegające przed możliwymi atakami na najeźdźców. Nieco później namalowali symbol swojego ruchu (znak „Idea Nacji”) na samochodzie innego zwolennika okupacji.
Demaskowanie i neutralizacja kolaborantów na Krymie. „Krymskie mewy bojowe”
We wrześniu 2022 roku na czasowo okupowanym półwyspie zaczął działać ruch oporu „Krymskie mewy bojowe”. Zajmuje się rozprowadzaniem proukraińskich ulotek, korygowaniem sposobów ataków na okupantów i przypominaniem o tym, że Krym to Ukraina, a Rosjanie i zdrajcy nie są tu mile widziani.
Kolaż wspierający Siły Zbrojne Ukrainy. Zdjęcie z otwartych źródeł.
We wrześniu aktywiści wezwali do nagłośnienia sprawy Bohdana Zizy, krymskiego więźnia politycznego, który oblał administrację w Eupatorii niebieską i żółtą farbą. Poprosili o udostępnianie filmów o mężczyźnie w mediach społecznościowych z hashtagiem #FreeBogdanZiza, aby przyspieszyć jego uwolnienie.
W październiku 2022 roku aktywiści skorygowali ataki na Rosjan w tymczasowo okupowanym Sewastopolu i „radzili” najeźdźcom ucieczkę, ponieważ proukraińscy mieszkańcy Krymu są w pobliżu i ich obserwują.
W listopadzie tego samego roku członkowie ruchu „zasugerowali” Ihorowi Brażnikwi, pseudosędziemu z Sewastopola, który wydawał nielegalne wyroki na Ukraińców i Tatarów krymskich, by zaczął na siebie „bardziej uważać”. Podkreślili, że znają adres i numer telefonu zdrajcy i znajdą go wszędzie.
Napis na jednym z krymskich ogrodzeń. Zdjęcie: Nowynarnia.
W grudniu 2022 roku aktywiści ogłosili polowanie na Janinę Pawlenko, kolaborantkę i „szefową administracji” Jałty.
W styczniu 2023 roku opublikowali kontakty Oleksija Wer’owkina, okupanta z rosyjskiego miasta Iżewsk, który przybył na te tereny wraz z początkiem rosyjskiej inwazji na pełną skalę, aby zabijać Ukraińców.
W marcu i maju tego samego roku w Symferopolu „krymskie mewy” spaliły samochody z literą Z, symbolizującą pełnowymiarową inwazję rosyjską na Ukrainę.
W kwietniu aktywiści zaatakowali rosyjskie obiekty w Sewastopolu. Wykonali w tym celu gruntowną pracę: przeprowadzili rekonesans, pozyskali informatorów i odbyli szereg podróży na półwysep. Aktywiści uderzyli w cele wroga 29 kwietnia, w rocznicę podniesienia ukraińskiej flagi nad Flotą Czarnomorską.
29 kwietnia 1918 r.
O szóstej wieczorem w Sewastopolu na pancernikach, krążownikach i niektórych niszczycielach opuszczono czerwone flagi i podniesiono ukraińskie. Rosyjska Flota Czarnomorska została uznana za flotę URL (Ukraińskiej Republiki Ludowej - przyp. tłum.) na mocy tymczasowej ustawy o flocie URL. Jednak działalność ukraińskiego ruchu politycznego w miastach wybrzeża Morza Czarnego była niemożliwa ze względu na przejęcie lokalnej władzy przez bolszewików.Pokojowy ruch oporu na Krymie. „Żółta Wstążka”
Ruch „Żółtej Wstążki”, założony w kwietniu 2022 roku, odgrywa bardzo ważną rolę w stawianiu oporu najeźdźcom. Działa na dużą skalę, ponieważ obejmuje wszystkie zajęte terytoria kraju: Słobożańszczyznę, Zaporoże i Tawrię. Aktywiści rozdają proukraińskie ulotki, malują na ulicach niebiesko-żółte flagi, przypominając, że czasowo okupowane tereny należą do Ukrainy. W 2022 roku ruch otrzymał Nagrodę Sacharowa jako ważny element ukraińskiego ruchu oporu.
Graffiti wykonane przez ruch „Żółtej Wstążki”. Zdjęcie z otwartych źródeł.
W maju 2022 roku aktywiści wezwali do pokojowego wiecu w Symferopolu, aby domagać się prawa do swojego domu, upamiętnić ofiary deportacji Tatarów krymskich, potępić inwazję Rosji i wesprzeć suwerenność Ukrainy.
W lipcu „Żółta Wstążka” rozpoczęła bezterminową kampanię pod hasłem „Krym — czas wracać do domu”. Aktywiści podkreślili, że czekali na to od ośmiu lat, ponieważ nie można zignorować rosyjskiego ludobójstwa Ukraińców. Wzywali do wywieszania żółtych wstążek i informowania o pozycjach rosyjskich wojsk w czatbocie eWróg.
W sierpniu proukraińscy mieszkańcy Krymu ogłosili nagrodę w wysokości 230 tysięcy dolarów za aresztowanie Serhija Aksionowa, kolaboranta i samozwańczego przywódcy półwyspu. Obiecali również zapłacić za informacje o jego dokładnym miejscu pobytu.
Serhij Aksionow, zdrajca Ukrainy. Zdjęcie z otwartych źródeł.
W marcu 2023 roku ruch „Żółtej Wstążki” zaapelował do mieszkańców Krymu o unikanie nielegalnego poboru do rosyjskiej armii i przygotował artykuł ze wskazówkami, jak to zrobić. Aktywiści podkreślili, że okupacja jest tymczasowa i że Krym znów będzie częścią demokratycznego kraju.
Członkowie ruchu rozlepiają również proukraińskie plakaty w krymskich miastach, zauważono je w Kerczu i Ałuszcie. Na północy półwyspu, w Symferopolu i Sewastopolu, namalowali patriotyczne graffiti i rozwiesili żółte wstążki.
Napisy poparcia dla Ukrainy na przystanku autobusowym. Zdjęcie z otwartych źródeł.
Proukraińscy aktywiści wyrażają swoje stanowisko pomimo prześladowań ze strony okupantów. W maju 2023 roku „Żółta Wstążka” poinformowała, że Wioleta, członkini ruchu, która rozdawała ulotki, malowała graffiti i rozwieszała żółte wstążki wspierające Ukrainę, została zatrzymana przez FSB. Rosyjskie służby specjalne próbowały wymusić na niej przyznanie się do winy i narzucić prorosyjskie stanowisko. Wioleta musiała wyjechać do terytorium kontrolowanego przez ukraiński rząd, ale nie zmieniła swoich poglądów.
Wioleta, członkini ruchu „Żółtej Wstążki”. Zdjęcie z otwartych źródeł.
Bez względu na to, co mówią rosyjscy propagandyści, na Krymie, nawet po dziewięciu latach okupacji, wciąż jest wielu ukraińskich patriotów. Pomimo ucisku ze strony najeźdźców czekają na wyzwolenie półwyspu i na różne sposoby angażują się w jego urzeczywistnienie. Partyzanci podnoszą morale proukraińskich mieszkańców czasowo okupowanych terenów, a co najważniejsze — sieją panikę wśród okupantów, osłabiając ich motywację i zdolność do walki.
Graffiti na Krymie. Zdjęcie: Ukrinform.
