Ολβία: η μεγαλύτερη πολιτεία του Εύξεινου Πόντου

Tο Εθνικό Ιστορικό και Αρχαιολογικό Αποθεματικό Ολβία ιδρύθηκε το 1926. Σήμερα, το αποθεματικό αποτελείται από δύο μέρη: την πόλη Ολβία με νεκρόπολη και οι εκτάσεις του σύγχρονου νησιού Μπερεζάν, που βρίσκεται απέναντι από την Ακτή Τσορνομόρσκε. Σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από το αποθεματικό βρίσκεται η πόλη Μικολάϊβ.

Μέσα στο αποθεματικό είναι: το μουσείο, το οποίο παρουσιάζει ευρήματα από τις ανασκαφές (πάνω από 96 χιλιάδες εκθέματα) і λαπιδαρία (το μουσείο πέτρας — Στ.Σ.), στην οποία διατηρούνται αρχιτεκτονικά στοιχεία, ταφόπλακες, εργαλεία, γλυπτά, πλάκες με επιγραφές και κείμενα διαταγμάτων. Το αποθεματικό έχει τις δικές του επιστημονικές συλλογές και μια βιβλιοθήκη. Το κύριο μέρος του μουσείου είναι η υπαίθρια έκθεση απομεινάριων της αρχαίας αρχιτεκτονικής και αποτελείται από δεκαπέντε τμήματα. Οι ανασκαφές ενός τμήματος μπορεί να διαρκέσουν για χρόνια.

Το αποθεματικό προορίζεται να προστατεύει και να διατηρεί τα αξιοθέατα και τα τεχνουργήματα της αρχαίας Ολβίας, να εκτελούνται οι πράξης της μουσειοποίησης, τα έργα της αναπαλαίωσης και της αναπαραγωγής των ελλειπουσών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της τοιχοποιίας.

Ο οικισμός στις όχθες της εκβολής του λιμανιού Μπούσκιϊ μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα δεν αναγνωριζόταν ως αρχαιολογικό μνημείο. Μόνο στα τέλη του αιώνα ο Γερμανός εθνογράφος Peter Simon Palace, μαζί με τον Ρώσο συγγραφέα Πάβελ Σουμαρκόβ, απέδειξαν ότι η περιοχή αυτοί είναι τα ερείπια της αρχαίας Ολβίας.

Ο πρώτος ακριβής χάρτης της πόλης έγινε στη δεκαετία του 50 του 19ου αιώνα. Την ίδια στιγμή ξεκίνησε η πρώτη αρχαιολογική εκστρατεία, η οποία ήταν η αρχή της επαγγελματικής μελέτης της Ολβίας. Οι ανασκαφές άρχισαν να εκτελούνται στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Κατά τη Σοβιετική εποχή γύρω από το μνημείο εγκαταστάθηκαν ενεργά οι πρώην κρατούμενοι των σοβιετικών φυλακών, οι οποίοι σύντομα άρχισαν να εκτελούν τις δικές τους ανασκαφές και να πωλούν τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα αρχαία αγγεία και τα νομίσματα με ασήμαντο κόστος.

Οι επίσημες ανασκαφές ξεκοίνησαν την δεκαετία του ’70 και συνεχίζονται. Εδώ εργάστηκε μόνο η ουκρανική αρχαιολογική εκστρατεία. Μια μεγάλη ομάδα αρχαιολόγων από την Πολωνία και τη Γερμανία εργάστηκε επίσης από το 2016 υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας, το οποίο έχει το αποκλειστικό δικαίωμα διεξαγωγής ανασκαφών στο έδαφος της Ουκρανίας.

Σεργίϊ

Ο διευθυντής του αποθεματικού Σεργίϊ Σέιν είναι κάτοικος της περιοχής. Ξεκίνησε να εργάζεται στο αποθεματικό ως μηχανικός. Ο ιστορικός με ειδικότητα, λατρεύει την δουλειά του, συμμετέχει σε ανασκαφές και από την παιδική του ηλικία έχει ευχάριστες αναμνήσεις από αυτό το μέρος:

— Είμαι κάτοικος της περιοχής. Μεγάλωσα εδώ, γνωρίζω κάθε πέτρα. Όλα τα παιδικά μου χρόνια πέρασαν σε αυτό το έδαφος και, όπως λένε, με την κοιλιά μου ξεσκόνισα το κάθε μονοπάτι. Παίζαμε εδώ, μεγαλώναμε. Αυτός ο τόπος είναι αγαπημένος.

Ο Σεργίϊ συνεχίζει να ασχολείται ενεργά με το τόπο καταγογής του:

— Έτσι έγινε, ο τόπος που γεννήθηκα έγινε τόπος εργασίας και μέρος της ζωής μου. Είναι ωραίο να γεννιέσαι, να ζεις και να εργάζεσε στον τόπο που αγαπάς. Είμαι πολύ υπερήφανος που τώρα εργάζομαι εδώ, που μπορώ να καταβάλω προσπάθειες να εξακολουθεί να ανφήζει το μέρος και όχι μόνο να έπαιζα όταν ήμουν παιδί. Επειδή είναι ένα σύμβολο του χωριού, της περιφέρειας και της περιοχής.

Η ετήσια αρχαιολογική αποστολή αρχίζει εδώ στα τέλη Ιουνίου — αρχές Ιουλίου. Στα ειδικά κτισμένα σπίτια ζουν οι προιστάμενοι των αποστολών. Οι μαθητές, που έρχονται στις ανασκαφές για πρακτική, ζουν στην κατασκύνωση στο φαράγγι Ζάγιατσα Μπάλκα, στο νότιο τμήμα του οικισμού.

Η ιστορία της Ολβίας

Ο Σεργίϊ Σέιν αντιλαμβάνεται τη μοναδικότητα της Ολβίας και της έκτασης γύρω από τον οικισμό όπως κανένας άλλος:

— Η περιοχή αυτή είναι μοναδική, καθώς δεν υπήρχε καθιστικός πληθυσμός στα εδάφη της, τόσο πριν όσο και μετά την άφιξη των Ελλήνων. Φάνηκε ότι ήταν προετοιμασμένη ακριβώς για τις αρχαίες αποικίες: κανείς δεν το έθιξε μέχρι τον 6ο αιώνα π.Χ. και δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου καθιστικός πληθυσμός μετά τον 4ο αιώνα π.Χ. Είναι αγνό αρχαίο έδαφος.

Η πόλη-δημοκρατία Ολβία ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. από τους κατοίκους της αρχαίας πόλης Μίλητος. Σχετικά με την ηγεμονία στην Ολβία άρχισαν να σκέφτονται ήδη στον 5ο αιώνα π.Χ., όπως αποδεικνύεται από την εμφάνιση του πρώτου κρατικού εγγράφου της Ολβίας του τιμητικού διατάγματος που χαράχτηκε πάνω σε μια πέτρα.

Όλη η εξουσία της πόλης στην πραγματικότητα άνηκε στους μεγάλους ιδιοκτήτες σκλάβων. Οι έμποροι έπερναν τους δούλους εν αλλάξ με προϊόντα της παραγωγής τους. Έτσι οι δούλοι ήρθαν στην Ολβία με τον ίδιο τρόπο όπως, ας πούμε, τα σπαρτά, οι βοοειδή, το ψάρι ή το μαλλί.

Η αρχαία πόλη Ολβία ήταν πλούσια στους τεχνίτες: αγγειοπλάστες, λιθοτόμους, ξυλουργούς. Πολλά προϊόντα πουλήθηκαν από εμπόρους της Ολβίας στα κράτη της ελληνικής μητρόπολης, όπου αντ ‘αυτού αγόραζαν πολλά άλλα πράγματα — από νόστιμα κρασιά και λάδι έως διακοσμήσεις και έργα τέχνης.

Λόγω του εμπορίου, η Όλβια διατηρούσε σχέσεις με μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα, η Κόρινθος, η Αλεξάνδρεια, ακόμη και με τις πόλεις της Μικράς Ασίας(σύγχρονη Τουρκία). Μέσα από τις ενεργές εμπορικές της δραστηριότητες, η Ολβία ήταν μέλος της Πρώτης Αθηναϊκής Ναυτιλιακής Ένωσης. Η Ολβία, για λόγους ευκολίας, παρήγαγε τα νομίσματα σε μορφή δελφινιών, κυρίως από χαλκό ή ασήμι, και σπάνια από το χρυσό.

Η Ολβία είναι ενδιαφέρουσα για την ιστορική επιστήμη όχι μόνο τώρα, αλλά ακόμα και στην αρχαιότητα. Η καλύτερη απόδειξη είναι η επίσκεψη της Ολβίας από τον γνωστό Έλληνα ιστορικό Ηρόδοτο τον 5ο αιώνα π.Χ.

Είναι ενδιαφέρον, ότι στο 5ο αιώνα π.Χ την πόλη προσπάθησε να πολιορκήσει ο Ζωπυρίων, ένας από τους στρατηγούς του Μέγα Αλέξανδρου. Σε γενικές γραμμές, η πόλη υποβλήθηκε συχνά σε επιδρομές των βαρβάρων, η εξουσία άλλαζε συνέχεια, και το 4ο αιώνα π.Χ. οι Γέτες με επικεφαλή τον Βασηλιά Βυρεβίστα κατάσχεσαν τα πάντα και κατέστρεψαν την πόλη. Μετά την αποκατάσταση, η περιοχή μειώθηκε επί τρεις φορές, η εξουσία πέρασε στους Σκύθες, αλλά οι επιδρομές των βαρβάρων δεν σταμάτησαν.

Το 2ο αιώνα μ.Χ. κατόπιν αιτήματος της Ολβίας στην πόλη εισήλθε η ρωμαϊκή φρουρά, η οποία έκτισε οχυρό στην επικράτειά της:

— Στην Ολβία υπήρχε μόνο μια μικρή ρωμαϊκή φρουρά, αλλά την εποχή εκείνη, η δήναμη της εξουσίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν πολύ μεγάλη, οπότε η παρουσία ακόμη και ενός μικρού στρατού σε μια συγκεκριμένη πόλη έκανε ακόμη και τους πιο αλαζονικούς βαρβάρους στρατηγούς να σκεφτούν πολύ καλά πριν τολμήσουν κάτι. Η Ρώμη για πολύ καιρό διαδραμάτισε πολύ θετικό ρόλο στη διατήρηση της ίδιας της Ολβίας και της αδυναμίας της ανατροπής της.

Το 3ο αιώνα μ.Χ. λόγω εσωτερικών προβλημάτων, οι Ρωμαίοι εγκατέλειψαν την πόλη και η Ολβία έγινε και πάλι στόχος για επιδρομές βαρβαρικών φυλών. Σύντομα οι Γέτες κατέστρεψαν το οχυρό και στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. οι επιθέσεις των Χουνών οδήγησαν την Ολβία στην τελική της καταστροφή.

Η αρχαία πόλη

Μετά την κατάρρευση της Ολβίας η επικράτεια παρέμεινε ακατοίκητη για 14 αιώνες. Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, η αρχαία πόλη κυριολεκτικά κατεδαφίστηκε πέτρα με πέτρα κυρίως από ντόπιους. Έτσι, οι Οθωμανοί που ζούσαν σε αυτό το έδαφος, αποσυναρμολόγησαν τη συντριπτική πλειοψηφία των χερσαίων κτιρίων, και έχτισαν από τις πέτρες το φρούριο Özi Kalesi (τουρκ. – Στ.Μ.), δηλαδή την μελλοντική πόλη Οτσάκιβ:

— Οι κάτοικοι της Ολβίας, από τα τέλη του 17ου και αρχές του 19ου αιώνα, χτίσανε τα σπίτια τους και από τα υπολείμματα των χερσαίων δομών της Ολβίας, διότι γιατί να σκεφτεί κανείς από όπου να πάρει το οικοδομικό υλικό, αν παντού υπάρχουν οι πέτρες. Τώρα, όταν γίνεται αναπαλαίωση σε παλιά κτίρια, στον τοίχο απαραίτητα βρίσκουν ή τα υπολείμματα του βωμού της Ολβίας, ή κάποιο αρχιτεκτονικό αντικείμενο. Δεν υπάρχει κτίριο παλιάς κτήσης χωρίς τεχνούργημα της αρχαίας Ολβίας.

Φανταστείτε μια πόλη όπου οι πλατείες και οι κύριοι δρόμοι ήταν στρωμένοι με πέτρινες πλάκες, με αγάλματα των Έλληνων, ήρωες και θεούς. Μια πόλη όπου μες τα πέτρινα γλυπτά έρχονταν στη ζωή πορτρέτα μεγάλων πολιτών και οι μαρμάρινες πλάκες μίλησαν σε σας με τα διατάγματα των τοπικών αρχών.

Προκειμένου να κατανοηθεί όλο τον πεντανισμό, που τέθηκε σε εφαρμογή στον χώρο της αρχαίας πόλης, αξίζει να αναφερθεί ότι η Ολβία σχεδιάστηκε σύμφωνα με το σύστημα του Έλληνα αρχιτέκτονα Ιπποδάμα Μιλήσιου, ο οποίος σχεδίασε και την Αλεξάνδρεια. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός εδώ φαίνεται να βασίζεται σε κάποιο είδος απτικής αίσθησης όταν όλα πρέπει να είναι σε συγκεκριμένη θέση.

Στο κέντρο της πόλης υπήρχε η κεντρική πλατεία — Αγορά. Ήταν ένα πολύ διαφορετικό ακροατήριο: από τους συνήθεις πολίτες και τους εμπόρους στους τοπικούς ποιητές, τους μουσικούς και τους φιλοσόφους. Στη μέση της πλατείας υπήρχε ένα μεγάλο κτίριο στο οποίο οι εμπορικές συλλογές εναλλάσσονταν με θρησκευτικές τελετές. Η κεντρική πλατεία της πόλης συνορεύει με την κεντρική συνοικία, οι δρόμοι που περιγραμμίζουν δύο κύριες αγορές, το θέατρο, το γυμναστήριο, το δικαστήριο και το κοινοβούλιο. Οι τυχεροί που ζούσαν κοντά στο κεντρικό τμήμα της πόλης θα μπορούσαν να λύσουν όλες τις υποθέσεις τους σε απόσταση λίγων βημάτων.

Μια ξεχωριστή μνεία αξίζει η στάση των κατοίκων της Ολβίας στους ιερούς τόπους τους. Δίπλα την κεντρική πλατεία βρίσκεται ένα ιερό — το Τέμενος, που περιλάμβανε τους ναούς του Δία και του Δελφικός Απόλλων , καθώς και το κεντρικό βωμό. Για να κατανοήσουμε την αξία αυτών των δομών, αρκεί να μάθουμε για τις ενέργειες των κατοίκων της περιοχής κατά τη διάρκεια επιδρομών βαρβάρων.

— Ο ναός του Δία και ο ναός του Απόλλωνος Δελφίνιου, του προστάτη της Ολβίας, αποσυναρμολογήθηκαν από τους ίδιους τους κατοίκους της Ολβίας κατά τη διάρκεια κάθε μίας από τις επιδρομές ενός νομαδικού λαού, προκειμένου να εμποδίσουν τους βαρβάρους να βλάψουν τους ιερούς τόπους.

Ο κεντρικός θολωτός ήταν ίσως το πιο πολύτιμο ιερό της πόλης, οπότε οι Ολβιότες τον σκεπάζανε με το χώμα όταν αναμενόταν η επόμενη επιδρομή των βαρβάρων. Έτσι, κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές ο βωμός που βρέθηκε ήταν σχεδόν άθικτος. Η Ολβία κατάφερε να διαφυλάξει τα ιερά της και να τα κάνει ένας μέρος της ιστορίας.

Οι δρόμοι της πόλης ήταν ίσιοι και κάθετοι μεταξύ τους, προσανατολισμένοι κυρίως από δυτικά προς ανατολικά. Η πόλη χωρίστηκε σε τεταρτημόρια, καθένα από τα οποία είχε δέκα περιβόλους. Όλα τα δημόσια κτίρια, καθώς και οι αστικές περιοχές και οι αγορές, ήταν ίσες σε μέγεθος με τις οικιστικές γειτονιές (100×40 м). Τα δημόσια και οικιστικά κτίρια συνήθως κατασκευάστηκαν από πέτρα και η σκεπή καλύφθηκαν με κεραμίδια. Στα περάσματα μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων υπήρχαν τάφροι για λύματα, καλυμμένοι με πλάκες.

— Στην Ολβία υπήρχε ένα σύστημα αποχέτευσης με κατεύθυνση εκτός της πόλης. Τα απόβλητα εκείνη την εποχή δεν χύθηκαν στον ποταμό, όπως έχουμε τώρα, ή όταν τα λύματα ρέουν στα πόδια των παιδιών που παίζουν. Ωστόσο, στην Ολβία αυτό δεν συνέβαινε.

Η αρχαία πόλη περιβαλλόταν από ισχυρά τείχη και τους πύργους που έχει επηρεάσει την εμφάνιση της πόλης. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ένας πλούσιος ντόπιος έμπορος, ο Πρωτογένης, παρείχε κεφάλαια για την κατασκευή αμυντικών τειχών γύρω από την πόλη, για να προστατεύσει τουλάχιστον με κάποιο τρόπο την Ολβία από τις βαρβαρικές επιδρομές. Για αυτή την κίνηση δημιουργήθηκε ένα μαρμάρινο διάταγμα προς τιμήν του (πλάκα με το κείμενο – Στ.Σ.):

— Το μεγαλύτερο μέρος της αρχαίας πόλης ήταν ένα δίκτυο πυκνών συνοικιών με στενά σοκάκια. Η Ολβία δεν μπορούσε να επεκταθεί αφού η έκταση της πόλης περιβάλλεται από αμυντικά τείχη. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο οι κάτοικοι προσπάθησαν να οικοδομήσουν όσο πιο πυκνά το μέρος που ήταν προστατευμένο ήδη.

Λόγω της περιορισμένης έκτασης των σπιτιών, οι τοπικοί ευγενείς κατέφυγαν στην κατασκευή διώροφων κατοικιών. Οι κατοικίες των πλουσιότερων ιδιοκτητών συνήθως ήταν διακοσμημένες με τοιχογραφίες, ψηφιδωτά και κίονες. Τα σπίτια τους διακόσμησαν κερύνες από τερακότα, σπάνια αιγυπτιακά αγγεία και κορινθιακά κοσμήματα αλάβαστρου. Από την ίδια την Αθήνα στην Ολβία έφεραν γλυπτά, αρχιτεκτονικά αντικείμενα και αγγεία με μελανόμορφους ρυθμούς.

Δεν θα παραβλέψουμε το νότιο τμήμα της πόλης, όπου έχει προκύψει η αστική ζωή. Αυτό το τμήμα της πόλης ήταν διάσημο για τις απότομες πλαγιές και ένα ισχυρό λιμάνι, το οποίο επέτρεψε την ενεργή συμμετοχή στο εμπόριο:

— Σχεδόν κάθε κομμάτι αυτού του εδάφος ήταν οικοδομημένο, ακόμα και στις απότομες πλαγιές. Όταν ανέβηκε τόσο το επίπεδο της θάλασσας όσο και του λιμανιού, άρχισε να πλημμυρίζει η περιοχή, και γη άρχισε να πέφτει στον ποταμό. Οι κάτοικοι της Ολβίας άρχισαν με κάποιο τρόπο να ενισχύουν τα σπίτια τους με μεγάλους τοίχους, οι οποίοι στην πραγματικότητα λειτουργούσαν ως στήριγμα αυτών των σπιτιών. Ως εκ τούτου, σχεδόν κάθε τοπικό σπίτι έγινε ένα μικρό φρούριο.

Παρά τις προσπάθειες, η φύση έκανε το δικό της και όταν το επίπεδο της θάλασσας αυξήθηκε σημαντικά, αυτό το τμήμα της πόλης, μαζί με το μεγάλο λιμάνι και ολόκληρη την ακτή, βρέθηκε κάτω από το νερό. Σήμερα κάτω από το νερό βρίσκεται περίπου 300-400 μ. της έκτασης αρχαίας Ολβίας. Προς το παρόν είναι αδύνατες οι υποβρύχιες ανασκαφές λόγω του μεγάλου ρεύματος και της λάσπης, που καταστρέφουν όλες τις προσπάθειες την άλλη ημέρα.

— Για να διεξαχθεί σωστά η υποβρύχια έρευνα είναι απαραίτητο να κατασκευαστεί ένα φράγμα, να αποστραγγιστεί αυτός ο χώρος και στη συνέχεια να πραγματοποιηθούν ανασκαφές. Φυσικά, όλα αυτά είναι ουτοπία.

— Με τι ξεχωρίζει το νοτιότερο τμήμα της Ολβίας; Με το γεγονός ότι εδώ γεννήθηκε η ζωή στην αρχαία πόλη, και εδώ, όπως λένε οι επιστήμονες, έχει επίσης τελειώσει. Το 6ο αιώνα π.Χ. σε αυτό το μέρος κτίστηκαν οι ναοί των πρώτων αποίκων και τον 4ο αιώνα μ.Χ. εδώ, στον τόπο αυτό, ζούσαν οι τελευταίοι πολίτες της Ολβίας.

Το τουρισμό

Ο αριθμός των επισκεπτών στο αποθεματικό είναι περίπου 10 χιλιάδες άτομα ανά χρόνο. Οι υπάλληλοί δεν χάνουν την ελπίδα ότι αυτό το μέρος θα γίνει πολύ πιο δημοφιλής και γνωστό. Κατά τη Σοβιετική εποχή και κατά το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου της ανεξάρτητης Ουκρανίας, η Ολβία ήταν αποκλειστικά επιστημονικό αντικείμενο και δυστυχώς, δεν υπήρξαν σοβαρές προσπάθειες προώθησης του αποθεματικού στο τουριστικό σχέδιο.

— Προηγουμένως, κανείς δεν πραγματοποιούσε εκδηλώσεις για να δείχνει αυτό το αποθεματικό ως τουριστικός προορισμός του τουριστικού συστήματος της Ουκρανίας. Τώρα προσπαθούμε να αλλάξουμε λίγο αυτή την προσέγγιση. Δηλαδή, μαζί με την επιστήμη, θα προσπαθήσουμε να καταβάλουμε προσπάθειες για την ανάπτυξη του τουρισμού, επειδή ο τουρισμός είναι χρήμα και το χρήμα σημαίνει ανάπτυξη αυτού του θεσμού.

Τα τελευταία τρία ή τέσσερα χρόνια το ενδιαφέρον των τουριστών προς την Ολβία εξακολουθεί να αυξάνεται παρά τα προβλήματα με τους δρόμους προς το αποθεματικό.

— Πάντα επαναλαμβάνω: αν το μνημείο έχει ενδιαφέρον, τότε θα θέλουν να έρθουν και με τα πόδια. Θέλουμε να το καταφέρουμε σταδιακά, έτσι ήταν και με την Ολβία.

Ο Σεργίϊ Σέίν πιστεύει ακόμη πως η ηγεσία του νομού και της περιφέριας θα κατανοήσει τη σημασία της τουριστικής αξίας της Ολβίας και θα βοηθήσει να την προωθήσει.

— Περιμένω την Ολβία να έχει την ιδιότητα ενός γνήσιου τοπικού μαργαριταριού. Αλλά πρέπει να γυαλιστεί ακόμα η πέτρα έτσι ώστε να έχει κάποια αξία. Δεν μπορεί καθένας να καυχηθεί ότι ένα σημαντικό μέρος της Ελλάδας βρίσκεται στην επικράτειά του. Αυτή είναι η ιστορία μας και είναι το μέλλον μας.

Ο Σεργίϊ υπενθυμίζει πως την Ολβία επισκέφτηκαν τουρίστες από την Ελλάδα:

— Σχεδόν φίλησαν τις πέτρες. Ήμασταν πολύ έκπληκτοι για το γεγονός ότι οι άνθρωποι τόσο εκτιμούν τον πολιτισμό και την ιστορία τους.

Ο διευθυντής συνιστά να επισκεφθείτε το αποθεματικό την άνοιξη. Είναι δυνατές όχι μόνο οργανωμένες ξεναγήσεις, αλλά και «πράσινος» τουρισμός αλλά και οικογενειακές διακοπές:

— Ο καλύτερη εποχή για επίσκεψη είναι ο Απρίλιος και ο Μάιος. Αυτήν την εποχή η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη από μυρωδιές των λουλουδιών και βότανων της πεδιάδας. Εδώ μπορείτε να ανασάνετε βαθιά τον αέρα και να νιώσετε τη μυρωδιά της στέπας. Ένα μέρος της Ολβίας είναι ένα μέρος ενός είδους βιολογικού κλοντάϊκ.