Ukraińska kinematografia ma długą, choć jeszcze nie do końca rozpoznaną i opisaną historię. W czasach Związku Radzieckiego, tak jak każdy przejaw kultury narodowej, była marginalizowana, albo całkowicie zwalczana. Praktycznie jedynymi obrazami z tego okresu, które przebiły się do szerokiej świadomości jako dzieła ukraińskie, są filmy Ołeksandra Dowżenki i nakręcony w 1964 r. przez Serhija Paradżanowa film „Cienie zapomnianych przodków”.
Odzyskanie przez Ukrainę niepodległości w 1991 r. również nie stało się jednoznacznym impulsem do budowy rodzimej kinematografii. Przez długi czas na ekranach kin dominowały filmy rosyjskie i hollywoodzkie, a aż do 2005 r. nie istniała żadna państwowa instytucja wspierająca produkcję audiowizualną. Negatywnie odbiło się to na liczbie realizowanych w kraju filmów, która pod koniec pierwszej dekady XX w. spadła poniżej 10 rocznie. Apogeum stanowił rok 2010, kiedy do kin nie trafił ani jeden ukraiński film.
Dopiero w ostatnich latach możemy mówić o gwałtownym rozkwicie ukraińskiej kinematografii. W zakresie zachowania oraz popularyzacji dziedzictwa filmowego działa kijowskie Centrum Dowżenki, a wsparcia finansowego dla nowych realizacji udziela Państwowa Agencja Ukrainy ds. Kina, tzw. Derżkino. Wzrost rodzimej produkcji zauważalny jest nie tylko pod względem ilościowym, ale i jakościowym, czego dowodem są liczne nagrody i wyróżnienia na międzynarodowych festiwalach. Kino ukraińskie dość szybko wyrobiło sobie rozpoznawalną markę, oferując różnorodne produkcje podejmujące tematykę aktualnych wydarzeń – toczącej się wojny, jej skutków i wpływu na społeczeństwo, ale i zwykłego życia, które rozgrywa się obok, relacji międzyludzkich, dorastania itp. Zapoznanie się z nimi niewątpliwie pomoże lepiej poznać i zrozumieć Ukrainę.
Aby Wam w tym pomóc przygotowaliśmy zestawienie najciekawszych tytułów współczesnego kina ukraińskiego, które możecie obejrzeć online w różnych serwisach streamingowych:
1. Ukraїner. The Movie, 2019 r.
W pierwszej kolejności polecamy oczywiście naszą własną produkcję. Zrealizowany w 2019 roku film składa się z 6 historii rozgrywających się w różnych zakątkach Ukrainy. Splecione w jedną opowieść losy bohaterów pokazują dzień z życia kraju.
Gdzie obejrzeć: Ukrainer.net
2. Przystanek – Ziemia, 2021 r.
W swoim debiucie fabularnym reżyserka Kateryna Hornostaj przygląda się grupie nastolatków z kijowskiego liceum. Ich ostatni rok w szkole średniej, wejście w dorosłość i związane z nim problemy i rozterki obserwujemy z punktu widzenia 16-letniej Maszy oraz jej przyjaciół.
Gdzie obejrzeć: HBO Max, Nowe Horyzonty VOD
3. Nosorożec, 2021 r.
Najnowszy film Ołeha Sencowa to brutalny obraz lat 90. Główny bohater – Wowa, nazywany „Nosorożcem”, zaczyna od roli drobnego złodziejaszka i stopniowo pnie się coraz wyżej w hierarchii przestępczej. Aby przetrwać w tym okrutnym świecie, musi być coraz bardziej bezwzględny.
Gdzie obejrzeć: Canal+
4. Złe drogi, 2020 r.
Film składa się z czterech niepowiązanych ze sobą historii rozgrywających się w rejonie Donbasu i ukazujących życie w cieniu wojny.
Gdzie obejrzeć: HBO Max
5. Zniewolona: Felix Austria, 2020 r.
Utrzymana w baśniowym tonie adaptacja bestsellerowej powieści Sofiji Andruchowycz. Akcja filmu rozgrywa się w Stanisławowie w 2 połowie XIX wieku. Główną bohaterką jest Stefania Czorneńko – służąca, ale i członek rodziny doktora Angera i jego córki Adeli. Na tle wydarzeń epoki obserwujemy skomplikowaną relację pomiędzy tymi dwiema postaciami kobiecymi.
6. Ziemia jest niebieska jak pomarańcza, 2020 r.
Historia rodziny mieszkającej na pierwszej linii frontu w Donbasie. Anna oraz czwórka jej dzieci, aby uciec od toczącej się tuż obok wojny, kręcą film inspirowany własnym codziennym życiem.
Gdzie obejrzeć: TVP VOD
7. Atlantyda, 2019 r.
Dystopijna wizja przyszłości Ukrainy po zakończeniu wojny z Rosją. Skutki konfliktu to nie tylko zrujnowana gospodarka i bezkresne jałowe ziemie, ale i rzesze straumatyzowanych ludzi. Główny bohater – Serhij, były żołnierz, jako członek ochotniczego batalionu Czarny Tulipan zajmuje się ekshumacją zwłok poległych i uczy się żyć w świecie bez wojny.
Gdzie obejrzeć: Nowe Horyzonty VOD
8. Obywatel Jones, 2019 r.
Historia inspirowana życiem Garetha Jonesa – walijskiego dziennikarza, który w 1933 r. roku przybywa do ZSRR, aby opisać temat sowieckiej modernizacji i przeprowadzić wywiad ze Stalinem. Na miejscu odkrywa prawdę o represjach i kłamstwach stalinowskiego reżimu i staje się naocznym świadkiem tragedii Hołodomoru.
Gdzie obejrzeć: VOD.PL, Netflix, Player.pl, Canal +
9. Plemię, 2014 r.
Awangardowy obraz Myrosława Słaboszpyckiego narobił sporo szumu w 2014 r. Film opowiada o nastolatkach uczących się w szkole z internatem dla osób głuchych. Nastoletni Serhij dołącza do grupy i stara się znaleźć swoje miejsce w panującej tam hierarchii. Film w całości pozbawiony jest dialogów, rozmowy bohaterów w języku migowym nie zostały przetłumaczone.
Gdzie obejrzeć: Nowe Horyzonty VOD, MOJEeKINO.pl
10. Falling, 2017 r.
Opowieść o porewolucyjnym pokoleniu młodych Ukraińców poszukujących swojego miejsca w świecie. Anton – utalentowany muzyk, wraca do domu po leczeniu odwykowym. Pewnej nocy pod jednym z kijowskich klubów przypadkowo spotyka Katię. Dziewczyna zamierza w niedługim czasie przeprowadzić się do Berlina, jednak dla niego zmienia swoje plany.
Gdzie obejrzeć: Player.pl
11. Gracz, 2012 r.
Pełnometrażowy debiut Ołeha Sencowa. Główny bohater Alex większość dnia spędza w świecie gier komputerowych. W swojej rodzinnej miejscowości zyskuje sławę jako król Quake’a. Chłopak ma ambicję zostać mistrzem świata, jednak niekończące się rozgrywki kolidują z jego edukacją i martwią samotnie wychowującą go matkę, a sukcesy nie przynoszą spodziewanej satysfakcji.
Gdzie obejrzeć: Player.pl
